بررسی چیستی و جایگاه مبانی زبانی ادبی در اختیار قرآئات در تفسیر مجمع البیان

بررسی چیستی و جایگاه مبانی زبانی ـ ادبی در اختیار قرآئات در تفسیر مجمع البیان
نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی

چکیده

امین الإسلام طبرسی در کتاب «مجمع البیان فی تفسیر القرآن»، نزول و ابلاغ قرآن را مطابق یک قرآئت می داند و حتّی یک حرف از قرآن را مشمول ضیاع تلقّی نمی کند. او اختلاف در قرآئت را متعلّق به دوره بعد از ابلاغ قرآن می شمرد و نیز در مواضع اختلاف قرآئات، قرآن و قرآئات را دو حقیقت متمایز نمی داند، بلکه معتقد به وجود علم اجمالی به قرآئت وحیانی می شود و لذا تلاش می کند تا با اتّخاذ برخی مبانی، از جمله برخی مبانیِ زبانی ـ ادبی، قرائت وحیانی را در این مواضع به صورتی قطعی تعیین و یا به صورت ظنّی ترجیح بدهد. این مقاله با در پیش گرفتن روشی توصیفی ـ تحلیلی، به استقرای خصوصِ مبانی زبانی ـ ادبی یاد شده می پردازد و علاوه بر توضیح عناصر مفهومی آنها، جایگاه استفاده از آنها را نیز از نظر علاّمه طبرسی بیان می کند و در نهایت به نقد و بررسی مبانی یاد شده می پردازد.

کلیدواژه‌ها

قرآن قرآئات ترجیح مبانی زبانی مجمع البیان

سیّد رضا مؤدّب 1 علی خوشنویس 2
1 استادگروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیّات ، دانشگاه قم، ایران

2 دانشجوی دکترای تفسیر تطبیقی دانشکده الهیّات ومعارف اسلامی دانشگاه قم