ابومخنف و جایگاه اخبار عاشورا در مقتل الحسین او

ابومخنف و جایگاه اخبار عاشورا در مقتل الحسین او
سید رضا مؤدب* علی ملاکاظمی**
چکیده:
ابومخنف از محققان و مورخان چیره دست و بهترین و بزرگ ترین وقایع نگار حوادث صدر اسلام ،
به ویژه عاشوراي حسینی است و با جست وجوي وسیع و دیدار و مصاحبه با شاهدان حادثۀ کربلا ی و یا کسانی که به گونه اي از آن اطلاع داشتند، اطلاعات دست اول و گزارش هاي معتمد و مستند ي را گردآوري کرد؛ ازاین رو معرفی و تبیین شخصیت این محقق و مورخ و اخبار دقیقی که از حادثۀ عاشورا در مقتل ایشان به دست ما رسیده است، لازم به نظر می رسد.
هدفی که در این مهم دنبال می شود، آن است که با مطالعۀ روشمند شخصیت این مورخ شهیر،
ضمن تبیین نقش آفرینی ایشان در حوزۀ تاریخ نگاري حادثۀ عاشورا، به تحلیل و بررسی مقتلی
بپردازیم که از ایشان به جا مانده و بارها به نام ایشان تجدید چاپ شده است. بدین سبب این مقاله بر آن است ضمن پاسخ دادن به شبهات عامی بودن ابومخنف و تأثیر بسزاي گرایش شیعی بودن ایشان در نقل حوادث و استفادۀ وافر عموم مورخان شیعه و سنی از مطالب ایشان، به تبیین این مطلب بپردازد. آنچه ابومخنف از عاشورا آورده است، در طول تاریخ از بین رفته، جز نام آن یا نوشته هایشان در لابه لاي کتاب هاي تاریخی به صورت پراکنده، چیزي در دسترس نیست و دیرینه ترین متن موجود که روایات هشام کلبی را از کتاب او به نقل از استادش ابومخنف روایت می کند، تاریخ طبري است. اما آنچه به نام مقتل الحسین به ابومخنف منسوب است و بارها در ایران و هند و عراق چاپ شده، یقیناً و قطعاً از او نیست. مطالب سست و گزارش هاي جعلی و کذب آن، بهترین دلیل بر انتساب دروغین آن به ابومخنف است.
کلیدواژه ها: مقتل، ابومخنف، خبر، عاشورا، سند.
moadab_r113@yahoo.com / * استاد دانشگاه قم
karbala6161@yahoo.com / دانشجوي مقطع دکتري معارف اسلامی.
حدیث پژوهی . شماره 13 . سال 1394