اَنَا خاتِمُ الأوصیاءِ وَ بی یدفَعُ اللهُ البَلاءَ عَن اَهلی و شیعَتی.
من ختمکنندة راه اوصیا هستم و به وسیلة من خدا بلاها را از اهل بیت من و شیعیانم دفع مینماید. (غیبت شیخ طوسی، ص ٢٤٦)
- روح المعانى فى تفسير القرآن العظيم و السبع المثانى
تأليف شهاب الدين سيد محمود آلوسى بغدادى (م 1270 ق)، به زبان عربى و شامل تمامى آيات است. آلوسى از عالمان حنفى مذهب و اشعرىمرام اهل سنت است كه تفسير مبسوطى را در مباحث گوناگون تدوين كرده است.
او در تفسيرش به روش عرفانى، ادبى، بلاغى و لغوى پرداخته و آراى بزرگان اهل سنت را در تفسيرش ذكر كرده است. وى ضمن بيان ديدگاه خويش ديدگاه مخالفان خود را نيز نقد كرده است.
آلوسى در تفسير آيات به مكى يا مدنى بودن سورهها و فضل آنها اشاره كرده و متعرض مباحث لغوى و قرائات و تبيين آنها شده است. وى با ذكر اسباب نزول به شعر، گفتار صحابه و تابعين استشهاد مىكند.
از مهمترين اهتمامهاى او، پرداختن به مباحث عرفانى در تفسير آيات است كه بيانگر تفسير اشارى و صوفى است، لذا كلمات عارفان، نقل شده و مورد استشهاد قرار گرفته است. او در مواردى از روايات بهره برده، ولى از بيان اسرائيليات خوددارى كرده است.
آلوسى در مقدمۀ تفسيرش به مباحثى تحت عنوان معناى تفسير، تأويل و نياز به آنها، علوم مورد نياز مفسر، تفسير به رأى، نقش عرفان در فهم قرآن، نامهاى قرآن، معناى غير مخلوق بودن قرآن، مقصود از سبعة احرف و اعجاز قرآن پرداخته و ديدگاههاى خويش را در ذيل آنها ارائه كرده است.(1)
-------------------------------------------------
روشهاي تفسير قرآن .مودب . 296