يادداشت

6- تبصير الرحمن و تيسير المنّان‏
تأليف على بن احمد بن ابراهيم مهايمى (م 835 ق) داراى مذهب حنفى و به زبان عربى است. نام كامل تفسير او تبصير الرحمن و تيسير المنّان ببعض ما يشير الى اعجاز القرآن است.
مهايمى يكى از صوفيان قرن نهم بوده و تفسير او از رويكردى صوفيانه برخوردار است .

__________________________________________________
(1). همان، ص 464.
(2). خرمشاهى، همان، ص 716.
روشهاى تفسير قرآن، ص: 265

----------------------------------------------------------------------------

این کتاب که در گروه پژوهشی تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه معارف اسلامی و به قلم حجت الاسلام دکتر محمدباقر پورامینی و کوشش نعمت الله فیروزی سامان یافته به همت این دانشگاه و دانشگاه بین المللی امام رضا علیه السلام در ۴۳۲صفحه و در قطع وزیری منتشر شد.

و امام كاظم عليه السّلام در مورد عظمت قرآن و اينكه با گذشت روز و شب و زمان، تغييرى در محتوى و بيان قرآن ايجاد نمى‏شود و اعجاز قرآن آن است كه عصرى نيست، بلكه فراتر از يك عصر و زمان است، مى‏فرمايد:
انّ رجلا سأل ابا عبد اللّه عليه السّلام، ما بال القرآن لا يزداد على النشر و الدرس الّا غضاضه، فقال: لان اللّه تبارك و تعالى لم يجعله لزمان دون زمان و لا لناس دون ناس فهو فى كل زمان جديد و عند كل قوم غضّ الى يوم القيامة «2». امام كاظم عليه السّلام فرمودند:

4- اعجاز در ترسيم جامعه مدنى براساس عدل¹

مثلا قوّه شهويه در انسان طورى است كه اگر زنهاى يك شهر، به فرض محال، به دست او بيايد، باز متوجه زنهاى شهر ديگر است. و اگر از يك مملكت نصيبش شد، متوجه مملكت ديگر است.
و هميشه آنچه ندارد مى‏خواهد. با اينكه اين‏ها كه گفته شد فرضى است محال و خيالى است خام، با وجود اين تنور شهوت باز فروزان است و انسان به آرزوى خود نرسيده.
و همين طور قوّه غضب در انسان طورى مخلوق است كه اگر مالك الرقاب مطلق يك مملكت شود، متوجه مملكت ديگر مى‏شود كه آن را به دست نياورده.

مفهوم روش‌های تفسیری و اقسام آن

روش، اسم مصدر کلمه «رفتن» است. کلمه روش در لغت به معنای طرز، طریقه، قاعده، قانون، راه، هنجار، شیوه، اسلوب و...، معنا شده است. کلمه روش در اصطلاح، به معنای مسیر یا فرایندی است که برای تحصیل یک معرفت یا هدف طی می‌شود. روش در اصطلاح علم تفسیر ناظر به دو مفهوم است:

الف) تعریف خاص: روش تفسیری در این تعریف، به معنای مسیر یا فرایندی است که مفسر آن را در فهم آیات دنبال می‌کند و اختلاف در آن سبب تفاوت در فهم آیات می‌شود و می‌توان از آن با عنوان مستنداتی یاد کرد که مفسران در فهم و تفسیر آیات قرآن از آن بهره گرفته‌اند.

توجه به نوع مبانی و روش در منظومه فکری مقام معظم رهبری ضروری است

حجت الاسلام و المسلمین سیدرضا مؤدب نیز در این همایش ملی ضمن تهنیت به مناسبت آغاز ماه مبارک رمضان گفت: تفاوت مفسران قدیم و مفسران معاصر، روش تفسیری آن ها است و این تفاوت، به مبانی مفسران در تفسیر بازمی‌گردد، برای منظومه فکری رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز بدون تردید باید به مبانی ایشان در نوع استفاده از قرآن که آن مبانی نوع روش ایشان را تولید کرده است، توجه شود و آن روش از سال های پیش از انقلاب اسلامی تاکنون در جامعه اسلامی مورد استفاده بوده و توانسته است منظومه فکری ایشان را شکل دهد.

بیانات رهبر انقلاب در دیدار دست‌اندرکاران برگزاری همایش بین‌المللی تفسیر تسنیم منتشر شد

بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار دست‌اندرکاران برگزاری همایش بین‌المللی تفسیر تسنیم که در تاریخ ۴ اسفند ۱۴۰۳ برگزار شده بود، صبح امروز در محل برگزاری این همایش در قم منتشر شد.

الهام عرشى‏

بدان كه در باب «عرش» و «حَمَله» آن اختلافاتى است؛ و در ظواهر اخبار شريفه نيز اختلاف است، گرچه به حسب باطن اختلافى در كار نيست؛ چون در نظر عرفانى و طريق برهانى «عرش» بر معانى بسيارى اطلاق شود:

يكى از معانى آن- كه نديدم در لسان قوم- حضرت «واحديّت» است، كه مستواى «فيض اقدس» است و حَمَلَه آن چهار اسم از امّهات اسما كه «اول» و «آخر» و «ظاهر» و «باطن» است.

و ديگر- كه باز در لسان قوم نديدم- «فيض مقدّس» است كه مستواى اسم اعظم است و حامل آن «رحمن» و «رحيم» و «ربّ» و «مالك» است.

«عبد اللّه دراز»

محمد عبد اللّه دراز از صاحب نظران معاصر در مسائل قرآنى و صاحب كتاب «النبأ العظيم» است كه در بردارنده نظريات جديدى در مورد قرآن مى‏باشد.

او اعجاز قرآن را از زاويه جديدى نگريسته است و قرآن را از نظر آهنگ و موسيقى آن، معجزه‏ ى برجسته مى‏داند و معتقد است كه هرگاه كسى به صوت قرآن گوش فرا دهد، گرچه خود بر لغت عربى آشنا نباشد، صوت قرائت قرآن، براى او دلنشين و دلربا است.