يادداشت

6- تبصير الرحمن و تيسير المنّان‏
تأليف على بن احمد بن ابراهيم مهايمى (م 835 ق) داراى مذهب حنفى و به زبان عربى است. نام كامل تفسير او تبصير الرحمن و تيسير المنّان ببعض ما يشير الى اعجاز القرآن است.
مهايمى يكى از صوفيان قرن نهم بوده و تفسير او از رويكردى صوفيانه برخوردار است .

__________________________________________________
(1). همان، ص 464.
(2). خرمشاهى، همان، ص 716.
روشهاى تفسير قرآن، ص: 265

----------------------------------------------------------------------------

این کتاب که در گروه پژوهشی تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه معارف اسلامی و به قلم حجت الاسلام دکتر محمدباقر پورامینی و کوشش نعمت الله فیروزی سامان یافته به همت این دانشگاه و دانشگاه بین المللی امام رضا علیه السلام در ۴۳۲صفحه و در قطع وزیری منتشر شد.

و امام كاظم عليه السّلام در مورد عظمت قرآن و اينكه با گذشت روز و شب و زمان، تغييرى در محتوى و بيان قرآن ايجاد نمى‏شود و اعجاز قرآن آن است كه عصرى نيست، بلكه فراتر از يك عصر و زمان است، مى‏فرمايد:
انّ رجلا سأل ابا عبد اللّه عليه السّلام، ما بال القرآن لا يزداد على النشر و الدرس الّا غضاضه، فقال: لان اللّه تبارك و تعالى لم يجعله لزمان دون زمان و لا لناس دون ناس فهو فى كل زمان جديد و عند كل قوم غضّ الى يوم القيامة «2». امام كاظم عليه السّلام فرمودند:

4- اعجاز در ترسيم جامعه مدنى براساس عدل¹

پيشينه تاريخي

دانش مصطلح الحديث يا علم الدراية که شامل دهها اصـطلاح حـديثي مربـوط بـه
سند و متن است، به نظر مي رسد نخستين بار در بـين محـدّثان اهـل سـنّت رواج
بيشتري داشته و نخستين کسي که در ميان آنان به تصنيف در اين بخش مبـادرت
نمود، قاضـي ابومحمـد رامهرمـزي (م۳۶۰/) صـاحب کتـاب المحـدّث الفاصـل
بينالراوي و الواعي ميباشد و سپس عـدّه اي ديگـر در ايـن موضـوع تأليفـاتي را
فراهم آورده اند که مهمترين آنها به شرح ذيل است:

۱ معرفة علوم الحديث، حاکم نيشابوري (م۴۰۵/)؛
.۲ الکفاية فی علم الرواية، خطيب بغدادي (م۴۶۳/)؛
.۳ علوم الحديث، ابن صلاح (م۶۴۳/)؛
.۴ المنهل الراوي، نووي (م۶۷۳/)؛

بیانات مقام رهبری در سالروز شهادت حضرت امام صادق (ع) در سال 1384

حضرت امام جعفر صادق (علیه‌السلام)

بین حرکت امام صادق (علیه‌الصّلاةوالسّلام) و به‌طور کلی حرکت عمومی ائمه‌ی هدی (علیهم‌السّلام)، بخصوص نُه امامی ‌که از بعد از حادثه‌ی عاشورا تا زمان غیبت حضرت ولیعصر (ارواحنا فداه) این منصب را داشتند، با رفتار و هویت و حرکت ‌بسیجىِ امروز ملت ما، رابطه‌یی وجود دارد.

اهتمام پیامبر(ص) بر تدوین حدیث :

پیش از بررسی تفصیلی تاریخ حدیث شیعه و اهل سنت، لازم است تاریخ حدیث در دوران پیامبر را بررسی کنیم؛ چرا که در آن زمان، هنوز فریقین شکل نگرفته بودند؛ گرچه که هر یک از فریقین، آن دوره را با نگاه خود تحلیل می‌‌کند.

6- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ يُونُسَ عَنْ أَبِي جَمِيلَةَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع كَانَ فِي وَصِيَّةِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع أَصْحَابَهُ اعْلَمُوا أَنَّ الْقُرْآنَ هُدَى النَّهَارِ وَ نُورُ اللَّيْلِ الْمُظْلِمِ عَلَى مَا كَانَ مِنْ جَهْدٍ وَ فَاقَةٍ «1».

روشها تفسیری ( = مناهج و مذاهب )
روش های تفسیری که از آن با عنوان مناهج و مذاهب تفسیری نیز یاد می شود،
شیوه هایی است که مفسّران در تفسیر آیات برای فهم و استنباط مدلول کلام از آنها کمک می گیرند. روش های تفسیری برخاسته از مبانی است و ارتباط فراوان با منابع و مستنداتی دارد که مفسّر در تفسیر و کشف و فهم معانی آیات از آنها کمک می گیرد.

برای مثال اگر مفسّری بهترین منبع را روایات معصومین صلى الله علیه وسلم بـدانـد، مـنهج و روش تفسیری او اثری یا روایی خواهد بود و چنانچه مفسّری قرآن را بهترین منبع در فهم آیات بداند، روش او تفسیر قرآن به قرآن است.

مثلا قوّه شهويه در انسان طورى است كه اگر زنهاى يك شهر، به فرض محال، به دست او بيايد، باز متوجه زنهاى شهر ديگر است. و اگر از يك مملكت نصيبش شد، متوجه مملكت ديگر است.
و هميشه آنچه ندارد مى‏خواهد. با اينكه اين‏ها كه گفته شد فرضى است محال و خيالى است خام، با وجود اين تنور شهوت باز فروزان است و انسان به آرزوى خود نرسيده.
و همين طور قوّه غضب در انسان طورى مخلوق است كه اگر مالك الرقاب مطلق يك مملكت شود، متوجه مملكت ديگر مى‏شود كه آن را به دست نياورده.