يادداشت

15 - اجمال و تبيين در آيات، به شكلى كه برخى از آيات مجمل و بقيه به تبيين آنها پرداخته است. مانند، اجمال در آيات ذيل:

الف: {/و اللّيْلِ إِذا عسْعس/}{ كه به علت اشتراك فعل «عسعس» در معنى روى نمودن و پشت كردن، آيه مجمل شده است.

ب: {/و ترْغبُون أنْ تنْكِحُوهُنّ/}{. كه به جهت حذف حرف «فى» و يا حرف «عن» معنى آن مجمل شده است.

ج: {/إِليْهِ يصْعدُ الْكلِمُ الطّيِّبُ و الْعملُ الصّالِحُ يرْفعُهُ/}{. كه به علت اختلاف در مرجع ضمير در كلمه «يرفعه» كه آيا به اللّه برمى‏گردد يا به عمل.
و مثال تبيين مانند آيات ذيل:

يَوْمَ يَكُونُ النَّاسُ كَالْفَراشِ الْمَبْثُوث :

از دیگر توصیف های خاص در مورد جهان آخرت تعبیر: «يَوْمَ يَكُونُ النَّاسُ كَالْفَراشِ الْمَبْثُوث» است ‏؛ روزى كه مردم مانند پروانه‏هاى پراكنده خواهند بود . (1)

فراش مانند پروانه هایی است که از هر طرف حرکت می کنند، در واقع این تعبیر نشان از حادثه ای سخت دارد که در آن روز وضع انسان ها چنین خواهد بود ؛ تعبیر یاد شده ، نشان دهنده ی اضطراب انسان گنهکار است. مشابه این تعبیر در سوره قمر آمده که خداوند می فرماید: «كَأَنَّهُمْ جَرادٌ مُنْتَشِرٌ»؛ همچون ملخهاى پراكنده ‏. (2)

امام خمینی از دیدگاه مقام معظم رهبری

قدرت اللّه بهرامی ( کـارشناس ارشـد عـلوم سیاسی)

مقدمه

یکی از برترین چهره هایی که تاریخ بشریت به خوددیده، شخصیت متعالی امام خمینی (س) است. او با قیامش علیه ظلمت ها، بعثت انبیا و امامت اوصیا را در خاطره ها زنده کرد. با پایـمردی آن یگانه دوران انقلابی به وجـود آمـدکه «اعجاز قرن” امیده شد. ۱

پیام تسلیت رهبر انقلاب اسلامی و اعلام عزای عمومی در پی درگذشت شهادت‌گونه رئیس‌جمهور و همراهان گرامی ایشان

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پیامی شهادت حجت‌الاسلام والمسلمین سیّدابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور اسلامی ایران، دکتر امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه، حجت‌الاسلام‌والمسلمین آل‌هاشم نماینده ولی‌فقیه در آذربایجان شرقی، دکتر رحمتی استاندار آذربایجان شرقی و همراهان گرامی ایشان در سانحه هوایی را تسلیت گفتند.

متن پیام تسلیت رهبر انقلاب اسلامی به این شرح است:
بسم الله الرّحمن الرّحیم
انا لله و انا الیه راجعون

حضرت معصومه در سال ١٧٣ هجری قمری از مادری پاک و منزه متولد شد. مادری که در طهارت و نجابت شهره بود و دختری را به دنیا آورد که شبیه ایشان در طول تاریخ هرگز زاده نشد، چرا که حضرت معصومه نمونه ی بارز یک بانوی پاک و طاهره بودند. ایشان به عنوان سرور زنان عالم، تقیه، رشیده عابده، محدثه، حمیده، رضیه، مرضیه، صدیقه و طاهره معرفی شده اند و در مقام عصمت یعنی عالیترین مرتبه ی پاکی و معنوی قرار داشتند.

تعاريف

[مقدمه]

در آغاز، كاوشى در مفهوم‌شناسى برخى از اصطلاحات، همچون: «مبانى، تفسير، تأويل، اصول، قواعد، ضوابط، منابع، روش‌ها، مناهج، گرايش‌ها، اسلوب»، ضرورى مى‌نمايد، زيرا عبارات يادشده، تاكنون در نزد محققان به خاطر نوظهور بودن غالب آنها، به‌طور كامل، منقّح و از يكديگر متمايز نشده و در مواردى به جاى يكديگر به كار مى‌روند و بدون تعيين حدود مفهومى هريك، نمى‌توان از آنها ياد كرد و مناسب است با توجه به معناى لغوى و مفاد استعمالى آنها، گستره و قلمرو هريك، معلوم گردد؛

الحدیث الاول : مقام دوم‏

فصل نزاع جنود رحمانى و شيطانى باطنى نفس‏

بدان كه از براى نفس انسانى يك مملكت و مقام ديگر است كه آن مملكت باطن و نشئه «ملكوت» اوست كه جنود نفس در آنجا بيشتر و مهمتر از مملكت ظاهر است. و نزاع و جدال بين جنود رحمانى و شيطانى در آنجا عظيم‏تر و مغالبه در آن نشئه بيشتر و با اهميت‏تر است.

بلكه هر چه در مملكت ظاهر است از آنجا تنزل كرده و ظهور در «ملك» نموده، و اگر هر يك از جنود رحمانى و شيطانى در آن مملكت غالب آيند، در اين مملكت نيز غالب شوند.

فقيه معاصر سيد محسن طباطبايى حكيم(1) ، ايشان هم تواتر قرائات را مخدوش مى‌داند و معتقد است كه قرآن بر حرف واحد و داراى قرائت واحد است و بيان مى‌دارد:(2)

ادعاى مذكور (تواتر قرائات) مورد انكار جمعى از بزرگان است. لذا از شيخ (طوسى) در تبيان گزارش شده است: معروف... آن است كه قرآن بر حرف واحد و بر نبى واحد نازل شده است...

و در صحيحۀ فضيل:... لكن قرآن بر حرف واحد و از نزد واحد نازل شده و از اين سبب برخى از نصوصى كه متضمن نزول قرآن بر هفت حرف است، بايد بر وجه ديگرى حمل شود كه منافات با آن (روايت فضيل) نداشته باشد.

-------------------------------------------

در دهه‌هاي اخير، عالمان شيعه، تفاسيرگرانقدر ديگري را تدوين كرده‌اند كه بررسي هريك، به بررسي تفصيلي تفاسير در دوره معاصر منوط است كه به اختصار به نام تعدادي از آنها اشاره مي‌شود:

نام تفسير نام مؤلف روش یا گرايش

1 پيام قرآن مكارم جامع
2 تسنيم جوادي آملي جامع
3 تفسير موضوعي قرآن جوادي آملي جامع
4 التفسير الاثري الجامع معرفت روايي
5 تفسير راهنما هاشمي جامع
6 تفسير نور قرائتي تربيتي ـ اجتماعي
7 تفسير كوثر جعفري اجتماعي
8 انوار درخشان همداني باطني ـ فلسفي
9 تفسير روشن مصطفوي تربيتي ـ اجتماعي
10 تفسير آسان نجفي تربيتي ـ اجتماعي
11 مناهج البيان ملكي اجتماعي ـ كلامي

9 - تقسيم آيات قرآن به آيات محكم و آيات متشابه، از ديگر برجستگيهاى قرآن است. آيات متشابه هم خود داراى سه گروه هستند:

الف: گروهى كه هيچ راهى براى معرفت آنها نيست، مثل زمان قيامت.
ب: گروهى كه براى انسان قابل فهم است مانند الفاظ غريب و احكام مغلق.
ج: گروهى هم متشابه نسبى است يعنى راسخين در علم از آن آگاه هستند ولى بقيه از آن بى‏خبرند.

10 - اختلاف حروف قرآن از نظر قرائت هم از معجزات به شمار آمده است به شكلى كه تحمل قرائات سبعة و ديگر قرائات را دارا است، كه در كتابهاى ديگر چنين نيست.