المَهدِی طاووسُ أَهلِ الجَنَّةِ.
مهدی(ع) طاووس اهل بهشت است. (الشِّهاب فیالحِکَمِ و الآداب، ص ١٦)
5- تفسير الوجوه و النظائر فى القرآن
تأليف ابو عبد اللّه حسين بن محمد دامغانى در قرن هشتم است. دامغانى كلمات و لغات دور از فهم را، به ترتيب معجم شرح كرده و وجوه و معانى آنها را بيان داشته است. او سعى كرده كه لغاتى را كه مقاتل بن سليمان از آنها غفلت داشته، بيان كند. «2»
6- تفسير مبهمات القرآن
تأليف ابو عبد اللّه محمد بن على بلنسى (م 782 ق) از عالمان اهل سنت و به زبان عربى است. او به تفسير لغات و كلمات مبهم پرداخته و از نظر لغوى آنها را بررسى كرده است. بلنسى در تفسير مبهمات قرآن، براساس ترتيب موجود پيش رفته و در تبيين مبهمات و لغات قرآن، از ديگر آيات، روايات نبوى، كتابهاى لغت و تفسيرهاى لغوى كمك گرفته است. او به ذكر روايات و بررسى و نقد روايات ضعيف نيز پرداخته است. «3»
__________________________________________________
(1). خرمشاهى، دانشنامه قرآن، ص 2298.
(2). خرمشاهى، همان؛ زركلى، الاعلام، ج 2، ص 254.
(3). خرمشاهى، همان، ص 747.
روشهاى تفسير قرآن، ص: 229
7- تفسير غريب القرآن
تأليف سراج الدين ابو حفض عمر بن ابى الحسن (م 804 ق) معروف به ابن ملقّن از عالمان اهل سنت در حديث، لغت و فقه و به زبان عربى است. كتاب او با هدف تبيين لغات قرآن تدوين شده كه براساس ترتيب آيات قرآن است. او در كتاب خود به روايات اسباب نزول نيز عنايت داشته است. كتاب غريب القرآن ابن ملقّن، متأثر از كتاب تفسير البحر المحيط ابن حيان اندلسى بوده است. «1»
8- تفسير جلالين
تأليف جلال الدين محلى (م/ 864) و جلال الدين سيوطى (م/ 911) از عالمان اهل سنت، است. جلال الدين محلى، يك قرن قبل از سيوطى مىزيسته كه تفسير سوره كهف، تا پايان قرآن را فراهم آورده و سوره فاتحه را تفسير كرد، ولى مرگش به او مهلت نداد. سپس سيوطى، بخش باقيمانده را با همان شيوه، تكميل كرد. تلاش آنها براى تبيين لغات، موجز بودن آنها و بيان اعرابهاى ضرورى است. «2»