تضعیف نمادهای فرهنگی، زنگ خطر را برای نظام اسلامی به صدا درآورده است
سید رضا مودب
حوزه/ رئیس دانشکده الهیات دانشگاه قم با تأکید بر لزوم دغدغه مندی دولت و مجلس برای ساماندهی اوضاع آشفته فرهنگی جامعه تصریح کرد: امروزه تضعیف شاخصه ها و نمادهای فرهنگی، زنگ خطر جدی را برای نظام اسلامی به صدا درآورده است.
به گزارش خبرگزاری حوزه، چند هفته ای بیشتر از آغاز بکار مجلس یازدهم نمی گذرد. هر چند به جهت شرایط خاص کشور به ویژه پس از شیوع ویروس منحوس کرونا، انتظارات از نمایندگان عمدتاً حول محور مسایل اقتصادی می چرخد، اما با این حال نباید از اهمیت و ضرورت توجه به مباحث فرهنگی غافل شد، کما این که از نگاه مقام معظم رهبری با وجود اولویت داشتن مساله اقتصاد و معیشت مردم، فرهنگ و مسایل فرهنگی حتی از اقتصاد نیز مهم تر است.
در گفتگو با حجت الاسلام و المسلمین سید رضا مؤدب، رئیس دانشکده الهیات دانشگاه قم و عضو انجمن قرآن پژوهی حوزه علمیه قم، مهم ترین انتظارات و مطالبات از مجلس یازدهم در عرصه فرهنگ مورد توجه و بررسی قرار گرفته است. آن چه در ادامه می آید، مشروح این گفتگوست؛
به نظر شما در برهه فعلی، مهم ترین وظیفه مجلس در قبال ساماندهی اوضاع فرهنگی کشور چیست؟
از نگاه بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی، مجلس مظهر اراده ملت است و در کلام رهبر معظم انقلاب نیز ما با این جمله کلیدی مواجه می شویم که ایشان فرمودند، مجلس خانه واقعی ملت است.
از سویی می دانیم که انقلاب اسلامی ایران با هدایت های حکیمانه امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری، دوره چهل ساله موفقی را سپری کرده و اینک وارد گام دوم خود شده است که قطعاً بخش مهمی از این توفیقات به خاطر جایگاه و پایگاه فرهنگی انقلاب بوده است که البته در ادامه راه اهمیت آن بیشتر از قبل هم شده است.
از سویی با توجه به اوضاع کنونی باید دانست جامعه وقتی در شرایط سختی و تنگنای اقتصادی قرار می گیرد، آن چه باعث حفظ انقلاب و هویت جامعه می شود، همانا تقویت تدین و توجه به امور و مباحث فرهنگی است و گرنه چه بسا برخی انسان ها در شرایط سخت اقتصادی دچار لغزش شده و به انحراف و خطا بیفتند، کما این که تاریخ صدر اسلام و از جمله واقعه کربلا نشان داده که این لغزش ها و ریزش ها وجود داشته و انسان ها به خاطر طمع یا مسایل اقتصادی گاه برخلاف جریان حقیقت گام برداشته و حتی به یاری جریان باطل شتافته اند.
بر این اساس و با توجه به شرایط و اقتضائات جدید، مجلس یازدهم در عین پرداختن به حوزه اقتصاد و پاسخ به مطالبات به حق مردم در این زمینه، می بایست نسبت به موضوع فرهنگ و مسایل مبتلابه آن، دغدغه بالایی داشته باشد، کما این که رهبر معظم انقلاب نیز در این زمینه دغدغه ها و مطالباتی از مسئولان به خصوص قوه مقننه دارند که مجلسیان جدید باید در راستای تحقق آن ها گام های جدی بردارند.
آنچه به خصوص از مجلس یازدهم انتظار می رود این است که چه در بُعد قانون گذاری و چه در بُعد نظارت، از نظرات علمی و کارشناسی اساتید و نخبگان حوزه و دانشگاه، نهایت استفاده را ببرد، به ویژه در شرایط کنونی که حقیقتاً نگرانی های فرهنگی بیش از هر زمان دیگری مطرح است.
صحبت از نگرانی های فرهنگی شد، تحلیل شما از وضعیت فرهنگی کشور در وضعیت کنونی چیست و این که چطور می توان تا حدی از این قبیل نگرانی ها کاست؟
واقعیت تأسف باری که وجود دارد این است که در برخی موارد، شاهد تضعیف و کمرنگ شدن شاخصه ها و نمادهای فرهنگی در جامعه هستیم که این مساله حقیقتاً برای نظام جمهوری اسلامی خطر جدی به شمار می رود که به فرهنگ و باورهای دینی و انقلابی ما نیز لطمه می زند.
امروزه یکی از مصادیق بارز کمرنگ شدن نمادهای فرهنگ دینی همین بحث اختلاط محرم و نامحرم در جامعه و تضعیف فرهنگ عفاف و حجاب است و لذا از این منظر، سخنان اخیر رئیس سازمان تبلیغات اسلامی در صحن علنی مجلس در واقع دغدغه و مطالبه جدی متدینین است که باید حتماً به آن توجه لازم صورت گیرد.
در این راستا البته باید عنایت ویژه ای به بودجه های فرهنگی نیز صورت بگیرد، چرا که متأسفانه در سال های اخیر کاهش قابل توجهی داشته، آن هم در شرایطی که ما برای مقابله با مسایلی چون ناتوی فرهنگی و ولنگاری فرهنگی نیاز به تقویت در عرصه فرهنگ داریم.
امروزه نسل جوان در معرض انواع و اقسام شبهات و آسیب ها و انحرافات اخلاقی و فرهنگی است که مع الاسف مشکلات و آسیب های اقتصادی نیز در این شرایط مضاعف شده است.
هر چند که مسئولان دولت و نمایندگان مجلس و نیز دستگاه قضایی موظف هستند که به ساماندهی اوضاع نامطلوب اقتصاد و معیشت مردم بپردازند، اما از آن سو به هیچ وجه نباید از آسیب ها و انحرافات فرهنگی و تلاش دشمن برای تضعیف بنیه های اعتقادی و فکری نسل جدید غافل شد.
بنده در سال های اخیر با کتاب هایی مواجه شده ام که به نحوی در راستای تمسخر ارزش های دینی و مفاهیم قرآنی چاپ شده اند و این در حالی است که در جامعه اسلامی باید جلوی این جریان خزنده و شوم را گرفت که به دنبال تضعیف و در واقع تخریب باورهای دینی و فرهنگی مردم و جوانان ماست.
ما باید در کلام مقام معظم رهبری دقت کنیم که چرا ایشان فرمود اهمیت فرهنگ همچون اهمیت اکسیژن هوا برای تنفس انسان و جامعه است، ضمن آن که از نگاه ایشان مسایل فرهنگی حتی مهم تر از مسایل اقتصادی است.
در روایات ما بر این مساله مهم تاکید شده که اگر امت و مردمی بخواهند راه سعادت و کمال را طی کنند، باید همواره از امام و رهبر جامعه تبعیت کنند.
برای مقابله با آفت ها و آسیب های فضای مجازی و شبکه های اجتماعی و تأثیر مخربی که این ها بر کلیت فرهنگ ما دارند، چه باید کرد!؟
به هر حال آسیب های فضای مجازی را نمی توان نادیده گرفت، چه آن که هر چقدر جلوتر می رویم، بر اهمیت و تأثیرگذاری فضای مجازی نیز افزوده تر می شود.
برخی معتقدند که به طور کلی باید جلوی فضای مجازی را گرفت و از آن سو عده ای نیز منفعلانه در قبال آن رفتار می کنند و اعتقاد چندانی به نظارت ندارند که به نظر می رسد هر دو این شیوه ها و روش ها غلط است، بلکه ما باید معقولانه و هوشمندانه به مواجهه با فضای مجازی و شبکه های اجتماعی بپردازیم.
البته بنده معتقدم که حضور بیش از حد برخی افراد در فضای مجازی و دچار شدن آن ها به آسیب های خطرناک این عرصه به خاطر آن است که شغل مناسبی برای آن ها فراهم نکرده ایم، چرا که مسلم است کسی که از صبح تا شب سر کار می رود و مشغول زندگی است و در عین حال متأهل است، کمتر وارد فضای مجازی می شود و طبعاً آسیب کمتری هم متوجه او می شود تا جوانی که فراغت و شغل مناسب ندارد و دوران تجردش نیز طولانی است و متأسفانه برنامه ای برای ازدواج و اشتغال او نیز گویا وجود ندارد.
با این حال آن چه باعث می شود افراد کمتر دچار انحرافات فرهنگی و اخلاقی به واسطه فضای مجازی شوند، التزام به مسایل دینی و ایمان و تقواست و این که این مساله را در جامعه به درستی نهادینه کنیم که انسان در قبال خود و خدایش مسئولیت و تعهدی دارد و حق ندارد که جسم و جان و روحش را آلوده سازد.
این یک واقعیت مسلم است که اگر یک جوان خوب زندگی کند، نسل او نیز نسلی سالم و پربرکت خواهد بود و لذا هر چقدر که ما در عرصه مسایل اخلاقی و دینی و فرهنگی کوتاهی کنیم، چوبش را هم می خوریم و این را هم باید بدانیم که آسیب ها در این زمینه هم طولانی مدت است و هم بسیار خطرناک تر از عرصه های دیگر.
گفتگو از: سید محمد مهدی موسوی
