صيانت قرآن از هر گونه تحريف و تغيير
به مقتضاى كلام نورانى امام صادق عليه السّلام، قرآن بر يك حرف و داراى نص واحد است؛ نزول آن واحد بوده است، و ائمه عليهم السّلام بر قرائت قرآن نظارت كامل داشته و مردم را از قراآت غير مجاز، باز داشتهاند. از همين روست كه قرآن پس از يك هزار و چهار صد سال، به دور از هر گونه تحريف لفظى باقى مانده و تمامى كلمات و آيات آن كه از طرف خداوند بر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله نازل شده بدون هيچ گونه نقصانى يا افزايش، محفوظ مانده است.
قرآن موجود ما بين الدفتين، كه از سوره «حمد» آغاز و به سوره «ناس» ختم مىگردد، نزد همه مسلمين يكسان مانده است. مصونيت قرآن از هر گونه تحريف، به بعد خاصى محدود نمىشود و در ابعاد متفاوت مىباشد كه از جمله آنها، مواظبت بر قرائت صحيح آيات مىباشد. زيرا چه بسا با قرائت غير صحيحى، معنا و محتوا تغيير يابد.
علماى شيعه معتقدند قرآن از آغاز تا هميشه از هر گونه تحريفى و تغييرى مصون است. ايشان بر مدّعاى خود، همواره به اين ادّله استدلال مىنمايند:
__________________________________________________
(1) الكافى فى الاصول، ج 2، ص 631، ح 15، باب النوادر.
(2) بحار الانوار، ج 40، ص 156.
نزول قرآن و رؤياى هفت حرف، ص: 231
-----------------------------------------------------------------------------
1. آيه شريفه: إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُونَ؛ «1» ما همواره قرآن را نازل كرديم و ما خود حافظ آنيم. اين آيه متضمن ضمانت و وعده الهى بر حفظ قرآن از هر گونه تحريف است و وعده الهى و ضمانت آن تخلّف ناپذير است. خداوند در آيه شريفه با چند تأكيد و سياق حصر، به صراحت بيان داشته است كه قرآن از هر گونه دستبردى مصون است.
2. آيه شريفه: وَ إِنَّهُ لَكِتابٌ عَزِيزٌ لا يَأْتِيهِ الْباطِلُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ لا مِنْ خَلْفِهِ «2» قرآن كتاب عزيزى است كه باطل بر آن از پيش و پس راه نمىيابد. در آيه، تمام اقسام باطل از قرآن نفى شده است كه مستلزم نفى هر گونه تحريف از قرآن و مصون بودن آن از هر گونه تغيير و آسيب و بطلان نيز هست.
3. حديث ثقلين كه افراد زيادى از صحابه، آن را نقل كردهاند؛ چه از شيعه و چه از اهل سنت:
إنّي تارك فيكم الثقلين كتاب اللّه و عترتي أهل بيتي ما إن تمسّكتم بهما لن تضلّوا أبدا
؛ «3» من در بين شما دو چيز گرانبها قرار دادم: كتاب خدا و عترتم كه همان اهل بيتم هستند. در صورتى كه به آن دو تمسك كنيد، هرگز گمراه نمىشويد.
لازمه وجوب تمسك هميشگى به قرآن، عدم تحريف آن است.
4. روايت «عرض». امام صادق عليه السّلام فرمود:
كلّ حديث لا يوافق كتاب اللّه فهو زخرف؛ «4»
هر حديثى كه با كتاب خدا موافقت ندارد، زينت شده (و دست ساز) است.
طبق حديث مذكور، قرآن معيار و مقياس حق و باطل است. چگونه ممكن است خود تحريف شده باشد، در حالى كه امام صادق عليه السّلام آن را براى هميشه
__________________________________________________
(1) حجر (15) آيه 9.
(2) فصّلت (41) آيه 41.
(3) سنن ترمذى، ج 12، ص 200.
(4) الكافى فى الاصول، ج 1، ص 69.
نزول قرآن و رؤياى هفت حرف، ص: 232
به عنوان معيار ميزان حق و باطل بيان مىنمايد.
5. اعجاز قرآن، امرى مسلّم و قطعى است و خود قرآن در موارد متعدد، دعوت به تحدّى مىنمايد؛ به ويژه اعجاز بيانى و لفظى آن. اگر قرآن تحريف و تغيير كرده باشد، لازمه آن، محو اعجاز فصاحتى و بلاغتى قرآن است.
6. رخصت ائمه عليهم السّلام بر قرائت هر يك از سور قرآن در نمازهاى واجب كه دليل بر سلامت سورهها از تحريف و تغيير است. زيرا در صورت هر گونه تغيير و تحريف در سورهها، موجب بطلان نماز خواهد گرديد؛ چون در غير اين صورت سوره نماز به شكل كامل آن قرائت نشده و نماز مبتلا به نقصان شده است.
لذا علماى بزرگوار شيعه از متقدمان تا متأخران، معتقد به صيانت قرآن از هر گونه تحريف بودهاند. به تعدادى از آنان اشاره مىشود:
1. شيخ صدوق مىگويد: «اعتقاد ما بر آن است كه قرآنى كه خداوند بر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله نازل كرده است، همان ما بين الدفتين مىباشد، كه در دست مردم است.» «1»
2. سيد مرتضى علم الهدى گويد: «علم به صحت نقل قرآن، همانند علم به وجود بلاد و حوادث بزرگ، غير قابل انكار است.» «2»
3. مرحوم طبرسى گويد: «سخن در مورد افزايش و نقصان قرآن، هرگز پذيرفته نيست.» «3»
4. علامه طباطبايى: «قرآنى كه خداوند بر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله نازل نموده است، همان طور كه نازل شده مصون مانده است.» «4»
__________________________________________________
(1) شيخ صدوق، اعتقاد الاماميه، ص 93.
(2) تفسير صافى، مقدمه 6.
(3) مجمع البيان، مقدمه پنجم، ج 1، ص 5.
(4) الميزان، ج 12، ص 107.
نزول قرآن و رؤياى هفت حرف، ص: 233
---------------------------------------------------------------------------
