مشهد- ایرنا- چهارمین نشست مجازی نخستین همایش ملی امام رضا (ع) با موضوع "بنیادهای حقوقی در سیره و تعالیم امام رضا (ع)" روز چهارشنبه در دانشگاه امام رضا (ع) مشهد برگزار شد.
به گزارش آستان قدس رضوی، معاون امور بین الملل قوه قضائیه در این نشست گفت: با اتکا به مبانی دینی و سیره اهل بیت (ع) می‌توان به بسیاری از جلوه‌های حقوق بشر عینیت بخشید تا در عرصه حاکمیت تنها به عنوان مصرف کننده مبانی و اصول و قواعد حقوق بشر نباشیم بلکه به عنوان مبدع و مبتکر در این عرصه فعال باشیم.
دکتر علی باقری کنی افزود: مفهوم حقوق بشر و آنچه که از آن در ساحت های حقوقی، رسانه‌ای و سیاسی از آن یاد می شود، مولود جهان جدید است اما باید دقت داشت که آنچه به عنوان حقوق بشر مطرح می شود، ریشه در دین و مبانی دینی ما دارد.
وی ادامه داد: وقتی از حاکمیت دینی صحبت می‌کنیم باید الزامات آن همچون باورها و نیازها و مقتضیات آن را تأمین نماییم زیرا قرن‌ها دین در بدنه اصلی حاکمیت نبوده و صرفاً مباحث دینی بر نیازها و اقتضائات فرد در جامعه متمرکز بوده است.
دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران با اشاره به وجود شکاف بین واقعیت جامعه و ایده های دینی گفت: وجود این شکاف باعث شده است ساختارها و سازوکارهایی که غربی ها روی آن کار کردند و منجر به ادبیات سازی شده است در کنار ابزارهای رسانه ای و فضاسازی و القائات ذهنی، در ساحت های علمی و اجرایی جایگزین و مبنا قرار گیرد.
وی افزود: یکی از نکات مهمی که باید در سیره حضرت امام رضا (ع) به آن دقت داشت آن است که ایشان در مورد هر حکمی، غیر از بیان آن حکم علت و فلسفه آن را هم بیان می‌کردند، زیرا حکومت بستری برای تکامل انسان در مسیری که دین معرفی کرده، می باشد و صرفاً وظیفه بیان بایدها، نبایدها و مجازات افراد را ندارد بلکه به دنبال تربیت انسان است.
رییس دانشگاه علوم اسلامی رضوی نیز در این نشست با بیان اینکه ائمه اطهار (ع) دارای اولین و آخرین علم هستند، گفت: این بزرگواران بر اساس مقتضیات زمان و پرسش‌هایی که از آن ها می‌شد علم خود را در اختیار بشریت قرار می‌دادند.
دکتر سیدحسن وحدتی شبیری افزود: بنیادهای حقوقی مورد نیاز بشریت تا روز قیامت در متون اسلامی و فرمایشات گوهربار اهل بیت (ع) آمده است.
وی با بیان اینکه در کلام و سیره حضرت امام رضا (ع) موارد متعددی وجود دارد که در دنیای امروز قابل عرضه است، ادامه داد: نگاه امام هشتم (ع) و سایر ائمه اطهار (ع) به بشریت نگاه الهی است و در نگاه الهی همه افراد با هم برابر هستند و تبعیض معنایی ندارد.
یک استاد و تحلیل‌گر حقوق بین‌الملل نیز گفت: حقوق بشر در حقوق بین المللی از اصلی ترین و اولین موضوعات است.
دکتر حسین فرحی افزود: حقوق بشر حقوقی است که با تولد انسان محقق می‌شود و مستقل از حکومت و قدرت است و این حقوق هیچ ارتباطی به تابعیت، نژاد و جنسیت انسان‌ها ندارد بلکه این حقوق ذاتی بوده و به همین دلیل حقوق بشر حقوق جهانی است و مهم‌ترین ویژگی آن جهان شمول بودن آن است.
وی ادامه داد: حقوق بشر جامعه جهانی دو سند منشور ملل متحد و اعلامیه حقوق بشر دارد که بسیار معتبر است. قوانین حقوق بشر در ماده ۵۵ منشور ملل نهفته شده است و این منشور قانون اساسی ملل جهان است؛ حقوق بشر یک حقوق بنیادین است و حق حیات یکی از آنهاست که هر کسی در هر جای جهان باید از آن بهره‌مند شود و حقوقی همچون رعایت کرامت انسان، تعلیم و تربیت، آزادی، مساوات در برابر حقوق و قوانین از جمله حقوق بشر است.
فرحی گفت: اگر به عمق واقعیات کنونی و به ویژه در دهه‌های اخیر توجه کنیم به راحتی متوجه می‌شویم که حقوق بشر به صورت جهانی و ثابت در دنیای واقعی وجود ندارد و کسانی که دم از حقوق بشر و آزادی می‌زنند، آن حقوق را نادیده می‌گیرند.
وی به موضوع دفاع از حقوق اقلیت ها اشاره کرد و افزود: امروزه یکی از مهم‌ترین مباحث حقوق بشر دفاع از حقوق اقلیتهاست و رفتار و سیره حضرت امام رضا (ع) می‌تواند الگوی خوبی در خصوص برخورد با اقلیتها باشد، همچنین آن حضرت در برخورد با مأمون برای دفاع از حقوق مظلومین بدون ذره ای ملاحظه، کوتاه نمی آمدند.
این تحلیل‌گر حقوق بین الملل با بیان اینکه ایمان به خدای بزرگ ضمانت اجرای حقوق بشر نزد ما مسلمانان است، ادامه داد: ایمان به خدا را در سیره تمام ائمه اطهار (ع) بویژه حضرت امام رضا (ع) می‌توان مشاهده کرد و تمام رفتارها و سکنات این حضرت به نوعی آموزش حقوق بشر برای جامعه امروز است.
معاون حقوقی آستان قدس رضوی نیز در این نشست به نقش اولیای دین و ائمه اطهار (ع) در حقوق بشر اشاره کرد و گفت: پیامبر و ائمه اطهار (ع) نقش قانون‌گذاری را ایفا نکردند بلکه تمام دغدغه آنان این بود که مبانی قانون گذاری را به بشر بیاموزند.
حجت‌الاسلام و المسلمین رضا دانشورثانی افزود: این قوانین با توجه به اهداف و آموزه‌های ائمه اطهار (ع) همواره باید مد نظر قانونگذاران در هر زمانی قرار گیرد، قانون برای زندگی بشر وضع شده است و در هر زمانی مقتضیات قانونی خود را دارد از همین رو تمام بزرگان دین دو عنصر زمان و مکان را در اجتهاد و قانون‌گذاری مورد توجه قرار می‌دهند.
وی با بیان اینکه تمام مبانی قانون‌گذاری ائمه اطهار(ع) ریشه عقلی دارند و به دو دسته اهداف اولیه و ثانویه تقسیم می شوند، ادامه داد: هدف اولیه حفظ و صیانت از حیات انسان‌هاست و اولین چیزی که در قانون‌گذاری باید به آن توجه شود حفظ حیات است.
معاون حقوقی آستان قدس رضوی اهداف ثانویه قانون‌گذاری ائمه (ع) را نیز در اموری همچون حقوقی، کیفری، اقتصادی، فرهنگی، نظامی و اجتماعی در جامعه دانست که باید در کلمات ائمه (ع) مورد توجه قرار داد و در جامعه محقق کرد.
وی با بیان این که اصل قانون تعادل در جامعه است، گفت: هدف اساسی و کلیدی قانون‌گذاری تعادل در جامعه است و ائمه (ع) این تعادل را متذکر شدند.
حجت الاسلام دانشورثانی به شیوه اهل بیت (ع) در پیشگیری از جرم اشاره و بیان کرد: اهل بیت (ع) در این خصوص به جای آگاهی دادن به مردم که در مقابل ظلم قرار نگیرند، مجرمین را تربیت می‌کردند که مرتکب جرم نشوند.
عنوان نشست: بنیادهای حقوقی در سیره و تعالیم امام رضا علیه السلام
سخنرانان:
✳️دکتر علی باقری کنی
معاون بین الملل و دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه
✳️ دکتر رضا دانشور ثانی
معاون حقوقی آستان قدس رضوی
✳️ حجت الاسلام دكتر سيد رضا مودب
رئيس دانشكده الهيات دانشگاه قم و دبيرعلمي كنفرانس
✳️ دکتر حسین فرحی
معاون اسبق وزارت خارجه
✳️ دکتر سید حسن وحدتی شبیری
دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه قم
همراه با نگاهی اجمالی به موضوع شهادت دانشمندان هسته ای از منظر حقوق بشر و حقوق بین الملل
