باب توصيف و شرح علم، فضيلت علم و عالم‏

1- ابو الحسن موسى (ع) فرمود: رسول خدا (ص) وارد

مسجد شد و بناگاه جمعى را ديد گرد مردى را گرفتند، فرمود: اين چيست؟ گفتند: علّامه است، فرمود: علّامه يعنى چه؟ گفتند:
داناترين مردم است به انساب عرب و نبردهاى عرب و ايام جاهليت و اشعار عرب و علوم عربيت، فرمود كه: پيغمبر (ص) فرمود: اين علمى است كه ندانستن آن زيانى ندارد و دانستنش سودى ندهد.
سپس پيغمبر (ص) فرمود: همانا علم سه است: آيه محكم، فريضه عادلانه، سنت زنده و بر جا و جز اينها فضل است.
2- امام صادق (ع) فرمود: به راستى علما وارث پيغمبرانند و اين براى آن است كه پيغمبران پول سفيد و زردى ارث ندادند و همانا از احاديث خود احاديثى به جاى نهادند و هر كه چيزى از آن برگرفت بهره فراوانى گرفته، بنگريد اين علم خود را از كه فرا مى گيريد، محققا در ما خاندان است كه در دوره هر جانشينى عادلان حق‏شناسى وجود دارند كه تحريف غالى‏ها و وابستگى مخربان و تأويل نادان‏ها را از دين كنار كنند.
3- امام صادق (ع) فرمود: وقتى خدا خير بنده‏اى را خواهد او را خوب دين فهم كند.

4- امام باقر (ع) فرمود: نهايت كمال، خوب فهميدن دين است و شكيبائى بر ناگواريها و اندازه‏گيرى در معاش و زندگى.
5- امام صادق (ع) فرمود: علماء امانت‏دارانند و مردم متقى دژهاى مذهبند و اوصياء ساداتند و سروران مذهب.
و در روايت ديگر علماء چراغ هستند و اتقياء دژ و اوصياء سادات و سروران.
6- فرمود به بشير دهان كه: اى بشير، هر كدام از ياران ما كه فقه ندانند خيرى ندارند، به راستى هر مردى از آنها كه احكام دين خود را نفهميده به ديگران نيازمند است و چون نيازمند آنها گردد او را به گمراهى خود كشانند و نمى‏فهمد.
7- رسول خدا (ص) فرمود: در زندگانى خيرى نيست مگر براى دو مرد: دانشمندى كه فرمانش برند و گوش به فرمانى كه وظيفه خود را حفظ كند.
8- امام باقر (ع) فرمود: عالمى كه از علمش بهره‏مند شود بهتر از هفتاد هزار عابد است.

9- معاوية بن عمار گويد: به امام صادق (ع) گفتم: مردى است بسيار روايت از شما نقل كند و در ميان مردم منتشر سازد و در دل آنها پابرجا كند و هم در دل شيعيان شما، و بسا يك شيعه عابد باشد كه اين قدر روايت ندارد، كدام فاضل‏ترند؟ فرمود: مرد پر روايتى كه وسيله تثبيت عقيده شيعيان ما باشد بهتر از هزار عابد است.

اصول كافى-ترجمه كمره‏اى، ج‏1، ص: 89