بررسى دلالتى حديث سبعة احرف نزد علماى شيعه:
هم چنان كه بيان شد، تنها يك روايت در منابع شيعه موجود است كه مىتوانست در حوزه ادعاى اهل سنت، مبنى بر نزول الفاظ قرآن بر سبعة احرف، مطرح باشد و روشن شد كه آن روايت از نظر سند براى علماى شيعه، اعتبارى و ارزشى نداشت و آن حديث يا مجعول است و يا برگرفته از روايات اهل سنت مىباشد، و يا نقل به معنا، در حدّ غير قابل قبول، در آن رخ داده است.
از اين جهت دلالت محتواى آن، قابل استناد نخواهد بود و نمىتوان بر اساس آن، معتقد به هفت حرف در الفاظ قرآن شد.
لذا مرحوم صدوق (ناقل روايت) نيز گر چه آن را روايت نموده است، خود بدان معتقد نشده و بر اساس آن عمل نكرده است. زيرا در روايت آمده است:
«إنّ اللّه يأمرك ان تقرأ القرآن على سبعة أحرف»
، اگر صدوق آن را معتبر مىدانست و بدان معتقد مى شد، مىبايد قرائت قرآن را بر هفت حرف بداند. در حالى كه او چنين اعتقادى ندارد و مانند ديگر علماى شيعه، قرآن را بر حرف واحد دانسته و مىگويد:
اعتقاد ما بر آن است كه قرآنى كه بر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله نازل شده است، همان
ما بين الدفتين است ... و امام باقر عليه السّلام فرمود: قرآن واحد و از نزد واحد است. «1»
هدف صدوق از ذكر روايت، بيان واژه سبعه بوده است كه آن را در مجموعه روايات سبعه، وارد نموده است و اگر از نظر او روايتى صحيح و قابل اعتبار بود، مىبايست در ديگر كتابهاى خود، به ويژه كتاب حديثى خود، مىآورد؛
زيرا مربوط به مسأله مهمى مانند قرائت قرآن مىشد؛ قرآنى كه متن و لفظ آن، اساس فقه و فهم احكام است و اگر متن آن بر هفت حرف باشد، چه بسا فتواى علما بر اساس هر حرفى با حرف ديگر متفاوت مىگرديد.
علاوه بر آن، روايت مذكور، هيچ دلالتى بر ادعاى اهل سنت در نزول الفاظ قرآن بر هفت حرف ندارد؛ زيرا در روايت، تصريحى بر نزول قرآن بر هفت نشده است؛ بلكه اجازه قرائت بر هفت حرف را بيان مىدارد
(انّ اللّه يأمرك ان تقرأ القرآن على سبعة أحرف)
. از همه مهمتر، روايت مذكور، در صورت صحت سند، معارض با روايت صحيحه امام صادق عليه السّلام مىباشد
(و لكنّه نزل على حرف واحد من عند الواحد)
. در چنين تعارضى، روايت صحيحه امام صادق عليه السّلام مقدم مىباشد و مرحوم مجلسى هم، گر چه روايت صدوق را نقل كرده، ولى آن را قبول نداشته و به تضعيف آن پرداخته است. در بررسى اقوال علما، نظر ايشان خواهد آمد.
-------------------------------------------------------------------------
(1) الاعتقادات، ص 86، باب 33، باب الاعتقاد فى مبلغ القرآن.
-------------------------------------------------------------------------
نزول قرآن و رؤياى هفت حرف، ص: 245
_5.jpg)
