تفسیر اثری جامع؛ تفسیری بی‌نظیر و افتخار جهان تشیع

تفسیر اثری جامع؛ تفسیری بی‌نظیر و افتخار جهان تشیع
گروه حوزه‌های علمیه: مراسم اختتامیه همایش بررسی آراء تفسیری علامه معرفت عصر امروز دوم آذرماه در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار و در آن تاکید شد: تفسیر اثری جامع؛ تفسیری بی‌نظیر و افتخار جهان تشیع است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) در ابتدای این مراسم، حجت‌الاسلام و المسلمین رستم‌نژاد، معاون آموزش حوزه‌های علمیه در این مراسم گفت: هفت مقاله در پنلی که بنده مدیریت آن را برعهده داشتم ارایه شد که از جمله می‌توان به تحلیل علامه معرفت از انقطاع وحی و مجازات مرتد و پاسخ به شبهات با نگاهی به دیدگاه علامه معرفت اشاره کرد.
وی افزود: تحلیل دیدگاه علامه معرفت در خصوص نسبت لفظ آیه با سبب نزول، بررسی آیات حضانت با تاکید بر دیدگاه معرفت، مولفه‌های نشانه معناشناسی در تفسیر معرفت از مسئله امکان رویت خدا از دیگر مقالات ارایه شده در این پنل بوده است.
همچنین حجت‌الاسلام و المسلمین محمدعلی رضایی اصفهانی، مدیر پنل مبانی علمی در تفسیر اثری گفت: 12 مقاله در این پنل وجود داشت که 5 مقاله فرصت ارایه را یافت که خوانش تفسیر علمی آیات در نظرگاه تفسیری معرفت، مبانی اعجاز حرکت زمین در نقد سها و اعجاز تشریعی در قرآن از جمله مقالات بود.
وی افزود: نقد رویکرد نصر حامد ابوزید در مورد تفسیر علمی بر اساس دیدگاه معرفت و نقدی بر عوامل اختلاف قرائات از دیدگاه علامه معرفت نیز از دیگر مقالات ارایه شده بود و در مجموع مباحث خوبی در این پنل ارایه شد.
رضایی اصفهانی بیان کرد: مرحوم معرفت رویکرد مثبتی به علوم و قرآن داشتند و اعجاز علمی را هم در مواردی پذیرفته بودند البته ایشان ضوابطی را برای این کار تعریف کرده بودند که از افراط و تفریط دوری شود.
همچنین حجت‌الاسلام و المسلمین سیدرضا مودب، مدیر پنل قواعد و روش‌های تفسیری علامه معرفت در سخنانی گفت: در این میزگرد هفت مقاله ارایه شد که در مقاله اول کارکردهای عقل در روش تفسیر علامه معرفت مورد گفت و گو واقع شد.
وی افزود: مقاله دوم در مورد منهج تفسیری علامه معرفت بود؛ در این مقاله به این نکته پرداخته شد که منهج تفسیری همان منبع تفسیری است و علامه معرفت در ابتدا به خود قرآن و در ادامه به روایات نبوی سپس به روایات معصومین و اقوال صحابه با ملاحظه اینکه حجت شرعی ندارند پرداخته شد البته در این مقاله تاکید شد که مطالعه موردی در تفسیر اثری نشان می‌دهد که فراوان ایشان روایات تفسیری ائمه را آورده و تقدم با آن بوده است.
مودب عنوان کرد: مقاله سوم در مورد بررسی دیدگاه تطبیقی معرفت و طباطبایی در منابع تفسیر اثری مورد بحث قرار گرفت که علامه معتقد است که روایات نقش تبیین را دارند و قرآن با قرآن تفسیر می‌شوند اگر چه ایشان 700 مورد بحث روایی در تفسیر خود دارند. البته در تفسیر معرفت عمده بحث بر روی روایات است و نام آن هم از این مسئله گرفته شده است و نگاه مقایسه‌ای میان روایات تفسیری شیعه و سنی از جمله ویژگی‌های این تفسیر است.
وی افزود: مقاله دیگر، مبانی و روش‌های فهم تفسیر اثری جامع بود و در این مسئله اشاره شد که علامه به نقدهای سندی نیز پرداخته است.
مودب بیان کرد: مقاله دیگر با عنوان سیاق در قرآن از منظر معرفت بود که شرایط تحقق سیاق و اصالت آن مورد بحث قرار گرفت؛ و مقاله دیگر نیز در مورد مقایسه دیدگاه معرفت و آلوسی در یک بحث کلامی در مورد مشیت الهی و آخرین مقاله نیز در خصوص منابع معتبر و غیرمعتبر در تفسیر علامه معرفت بود.
وی افزود: در مجموع این مقالات بر این نکته تاکید شد که تفسیر اثری بی نظیر و کار جدیدی بوده است و بحثی اجتهادی محسوب می‌شود و افتخاری برای جهان تشیع است.
همچنین حجت‌‌الاسلام و المسلمین فاکر میبدی در ارایه گزارشی از نشست جمعی که مدیریت آن را بر عهده داشت با بیان اینکه هفت مقاله ارایه شد گفت: بررسی اشکالات فخر رازی بر آیه ولایت با تاکید بر دیدگاه علامه معرفت از جمله این مقالات بود.
وی افزود: ناسخ و منسوخ از دیدگاه فریقین با تاکید بر آراء علامه معرفت، بررسی دیدگاه مفسران در مورد پیمان با کفار با تاکید بر دیدگاه معرفت، مقایسه تطبیقی دیدگاه معرفت و رشیدرضا، بررسی تطبیقی دیدگاه مفسران در مورد «واقتلوا انفسکم» از دیگر مقالات ارایه شده در این گروه بود.
فاکر میبدی گفت: بررسی دیدگاه علامه معرفت در مورد حروف مقطعه از دیگر مقالاتی بود که در این میزگرد به صورت تطبیقی بررسی شد.
حجت‌الاسلام و المسلمین سعید بهمنی نیز در این همایش گفت: در میزگرد گرایشات تفسیری در تفسیر اثری که بنده مسئولیت آن را داشتم چند مقاله ارایه شد که متاسفانه کمتر به خود این موضوع پرداخته شد.
وی افزود: بیشترین بحث این پنل حول بحث اعتبار صحابی که چالش برانگیز هم بود می چرخید و در مجموع هشت مقاله در این میزگرد ارایه شد که از جمله می توان به نگرشی به چندمعنایی قرآن با تاکید بر دیدگاه علامه معرفت اشاره کرد.
بهمنی بیان کرد: همچنین مقاله کارآیی نظریه بطن علامه معرفت با بررسی روایات تاویلی آیاتی از سوره اسراء، بررسی مقایسه‌ ارزش تفسیری اخبار صحابه و تابعان و روایات اهل بیت در تفسیر اثری همچنین واکاوی جایگاه روایات تفسیری صحابه و تابعین در تفسیر اثری از دیگر مقالات ارایه شده در این میزگرد بود.
همچنین در این مراسم، چکیده مقالات، مجموعه گفت‌وگوهای محققان با علامه، مجموعه آثار و ویژه نامه‌های مرکز تخصصی تفسیر و مستند ایشان و ترجمه تمهید در ده جلد رونمایی در معرض بازدید علاقه‌مندان قرار گرفت.
حجت‌الاسلام و المسلمین نجف لکزایی، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و رئیس شورای سیاستگذاری همایش بررسی آراء تفسیری علامه معرفت نیز در این مراسم در سخنانی گفت: قرآن کریم کتابی سیاسی و اجتماعی است و علامه معرفت با نگاه اینچنینی در تفسیر اثری به قرآن نگریسته است.
وی افزود: بنده در دهه 60 و 70 در محضر علامه علوم قرآن و فقه سیاسی خواندم و ایشان مشاور پایان‌نامه بنده بودند و امیدواریم این افکار و نوآوری‌های وی فتح بابی در استفاده از قرآن برای نقشه زندگی باشد و بتوانیم بیشتر با قرآن مانوس شویم.
لک‌زایی تاکید کرد: هرقدر کارهای قرآنی تقویت شود زمینه اسلامی‌سازی علوم انسانی نیز بیشتر فراهم خواهد شد.
وی از حضور همسر گرامی آن مرحوم در این همایش قدردانی کرد.