یوم الحسره :
از دیگر توصیف های خاص در خصوص قیامت «يَوْمَ الْحَسْرَةِ» است. یوم الحسره یعنی روز حسرت، تاسف و ندامت، که از تعابیر بسیار تکان دهنده در خصوص قیامت است؛ روزی است که انسان بر گذشته خود غصه می خورد و اندوه دارد.
در سوره مریم آمده است: «وَ أَنْذِرْهُمْ يَوْمَ الْحَسْرَةِ إِذْ قُضِيَ الْأَمْرُ وَ هُمْ في غَفْلَةٍ وَ هُمْ لا يُؤْمِنُون»؛ آنها را از روز حسرت بترسان، روزی که همه چیز پایان می یابد، و این در حالی است که آنها هنوز در غفلتند و ایمان نیاوردند .
در خصوص معنای کلمه حسرت، صاحبان لغت معتقدند حسرت به معنای آشکار شدن و کشف شدن چیزی است؛ مانند زمانی که انسان آستین را بالا می زند و دست خود را ظاهر می کند؛ واژه حسر به تدریج در خصوص غم و اندوهی که بر امور از دست رفته به کار رفته است؛ گویی جهل و نادانی انسان نسبت به ضررهای عملی که انجام داده کنار می رود و حقیقت آشکار می شود و آن روز، روز حسرت است.
در هر حال اندوه، حسرت و ندامت از ویژگی های یوم الحسره است و روز قیامت به راستی برای گروهی حسرت شدید به همراه دارد؛ زیرا در آن روز نه تنها برای بدکاران، بلکه حتی برای نیکوکاران هم یوم الحسرت است. به چه دلیل؟
زیرا برخی از نیکوکاران نیز وقتی پاداش های الهی را می بینند، مثلا جایگاه شهدا را می بینند، جایگاه علما و صالحان را می بینند، خود را با آنها مقایسه می کنند و متوجه می شوند از چه نعماتی محروم شده اند، تاسف می خورند؛ چرا که می توانستند بهتر از آنچه بوده اند باشند تا در مراتب و جایگاه های بلندتری قرار گیرند.
به نظر می رسد که حسرت امر نسبی است و می تواند برای همه جز معصومین و آنانی که نزدیک جایگاه آنها هستند به وجود بیاید. البته گروهی از مفسران معتقدند که حسرت فقط برای جهنمیان است، برای اهل بهشت حسرتی نیست ؛
چرا که وقتی وارد بهشت می شوند دیگر غم و غصه ای ندارند؛ زیرا وقتی بهشتی وارد بهشت می شود، در آنجا در شادمانی است؛ اما قبل از اینکه وارد بهشت بشود زمانی که اعمال او را محاسبه می کنند و مرتبه او را یادآوری می کنند، در می یابد که می توانست بهتر از آن باشد،
بدین جهت حسرت دارد. حسرت نیز، نشان از آن دارد که انسان می توانسته بیشتر تلاش و کوشش کند، اعمال خیر بیشتری انجام دهد، نمازها را به جماعت بخواند، روزه ها را با توجه و دقت بیشتری بگیرد، از همه زمینه های گناه هم دور شود و فکر خود را نیز اصلاح کند، اما در مواردی ممکن است در دنیا این توفیق را نداشته باشد.
به هرحال تاسف و حسرت اگر در دنیا باشد قابل جبران است، اما در قیامت راهی برای جبران آن نیست؛ لذاست که باید آن روز را روز حسرت واقعی و روز حسرت بزرگ نامید. آنچنان که در سوره زمر نیز به نوعی به این مطلب اشاره شده است و خداوند می فرماید: «أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتى عَلى ما فَرَّطْتُ في جَنْبِ اللَّهِ»؛ هشدارها و اخطارها بخاطر آن است که مبادا کسی در روز قیامت بگوید واحسرتا! از کوتاهی هایی که در اطاعت فرمان الهی داشته است .
عبارت «تَقُولَ نَفْسٌ» یعنی برای هر انسانی چنین وضعیت ممکن است پیش میاید و بدین جهت خدا در دنیا آنقدر هشدار و تنبه و آگاهی می دهد تا انسان همه این زمینه ها را استفاده کند و مبادا که در روزی که دیگر فرصت جبران نیست، حسرت بخورد.
بنابراین یوم الحسره هم از یکی از نام های مهم قیامت است که ان شالله انسان مومن و معتقد به اهل بیت و آیات قرآن و شریعت معصومین لازم است به گونه ای عمل کند که در آنجا حسرت نداشته باشد و یا میزان حسرت او در مرتبه بسیار کمی باشد.
_11.jpg)
