• العربية
  • English
  • فارسی
 
امام زمان (عج) :

سجده شکر از لازمترین و واجبترین مستحبّات است.

   
 
 
 

اعجاز قرآن از نظر علامه طباطبائی ( 3 )


«اعجاز قرآن از نظر اخبار غيبى»

مرحوم علامه طباطبائى، از ديگر وجوه اعجاز قرآن را، اخبار غيبى آن كتاب‏ مى‏ داند و بيان مى‏ نمايد در آيات بسيارى، خداوند به خبرهاى غيبى خود، تحدى نموده است و به بشر اعلام كرده است كه اگر در آسمانى بودن اين كتاب ترديد داريد، كتابى نظير آن، مشتمل بر اخبار غيبى بياوريد،

مانند آيه شريفه: تِلْكَ مِنْ أَنْباءِ الْغَيْبِ نُوحِيها إِلَيْكَ ما كُنْتَ تَعْلَمُها أَنْتَ وَ لا قَوْمُكَ مِنْ قَبْلِ هذا «1» و همينطور آيات ديگرى كه سرگذشتهاى انبياء گذشته و امتهاى آنها و همينطور آياتى كه از آينده خبر مى‏دهد و يا حوادث بزرگ جهان اسلام را پس از نزول وحى ترسيم مى‏كند و آن حوادث بعد از نزول واقع شده است «2».

«اعجاز قرآن از نظر عدم وجود اختلاف در آن»

از جمله تحدى‏هاى قرآن، آن است كه قرآن با آن وسعت و گستردگى در معارف و مطالب آن، اختلاف و تناقضى در آن نمى‏توان يافت و لذا در آيه شريفه مى‏فرمايد: أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَ لَوْ كانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلافاً كَثِيراً «3» علامه تأكيد مى‏كند كه حيات دنيا، حيات مادى و قانون حاكم در آن قانون تحول و تكامل است از جمله انسان و افعال و آثار او كه به كمك فكر و انديشه شكل گرفته است، و هريك از ما خود را از روز قبل كاملتر مى‏بيند.

از طرفى قرآن هم به‏تدريج نازل شده و گاهى در مكه، و گاهى در مدينه و در شرائط متفاوت ولى با اين همه كوچكترين اختلافى در وضع و ترتيب مطالب آن ديده نمى‏شود. بلكه برخى مفسر برخى ديگر مى‏باشد و اگر از نزد غير خدا مى‏بود، همواره نظم الفاظ آن از نظر خوبى و حسن، دچار دگرگونى مى‏شد و معانيش از نظر صحت و اتقان، متغاير مى‏ گشت «4».

__________________________________________________
(1)- اينها از خبرهاى غيبى است كه به تو وحى مى‏كنيم، قبل از اين نه تو و نه قوم تو از آن خبرى نداشتند.
سوره هود آيه 49
(2)- ر. ك. به الميزان 1/ 64.
(3)- آيا در قرآن نمى‏انديشيد، اگر قرآن از طرف غير خدا بود، اختلافات زيادى در آن مى‏ديدند.
(4)- ر. ك. به الميزان 1/ 66.
----------------------------------------------------------------------------

مرحوم علامه، سپس مى‏گويد اگر شخصى اشكال بكند كه آنچه را شما مى‏گويد، صرف ادّعا است و چه‏بسا در قرآن، تناقض‏ها و اشكالهاى از نظر برخى وجود دارد، چه تناقض‏هاى در الفاظ و چه مربوط به محتوى و معانى قرآن، ايشان مى‏گويد: اشكالها و تناقضاتى كه گفته شد، در كتابهاى تفسير به آن جواب داده شده و گفته شده كه آنها دليلى بر تناقض قرآن نيست، بلكه برخى از آيات، مفسّر يكديگر و عام و خاصند.

به عنوان مثال اگر كسى بگويد: وجود نسخ در آيات خود نوعى تناقض است، چون از طرفى برخى آيات نسخ شده و از طرفى خود قرآن مى‏فرمايد: «هيچ آيه‏اى را نسخ نمى‏كنيم و از ياد مردم نمى‏بريم مگر آن‏كه آيه‏ اى بهتر از آن آوريم» «1» و آيا نسخ چيزى جز اختلاف نظر و تجديد رأى است؟

علامه طباطبائى در پاسخ مى‏ فرمايد:

نسخ نه از سنخ و نوع تناقض‏گوئى است و نه از قبيل و تفاوت در نظر، بلكه نسخ ناشى از اختلاف در مصداق است، به اين معنى كه يك مصداق چون در شرائط معينى ممكن است داراى مصالحى باشد، حكم خاصى دارد و همينكه شرائط آن عوض شود، حكم آن هم عوض مى‏شود، مثلا در آغاز دعوت اسلام و ضعف مسلمانان، اگر يهوديان درصدد برمى‏آمدند تا با مسلمانان برخورد كنند، مصلحت در عفو بود، ولى پس از قدرت اسلام، حكم عفو برداشته شد و حكم جهاد و يا جزيه گرفتن صادر شد. و مشخص شد كه حكم قبلى موقت و داراى مصلحت خاصى بوده است «2».

--------------------------------------------------------------------------
(1)- ما ننسخ من آية أو ننسها نأت بخير منها. سوره بقره 102
(2)- ر. ك. به الميزان، 1/ 66.



 

انجمن‌ها
دانشگاه‌ها
پژوهشگاه‌ها
مراجع عظام
سایر

انتشار محتوای این وبگاه تنها با ذکر منبع مجاز میباشد

X
Loading