اعجاز قرآن از نظر فخر رازي : (2)

ايشان در ترسيم و تبيين اوج اعجاز فصاحتى قرآن، بيان مى‏دارد كه در قرآن ويژگيهايى وجود دارد كه اقتضاى اوليه آن اين بوده است كه موجب كاستى و نقصان در اعجاز فصاحتى آن شود، امّا با توجه به آن ويژگيها، باز قرآن در اوج فصاحت و بلاغت است.

آن ويژگيها به‏ شرح ذيل است «1»:

1- عدم توصيف مشاهدات‏

غالبا، كلام فصحاء عرب، در موضوع توصيف مشاهدات خود از شتر، اسب، جاريه، پادشاه، جنگ و هجوم‏ها بوده است و عباراتى فصيح، در امور مذكور، ساخته و پرداخته ‏اند و چنين توصيفى را موجب فصاحت و بلاغت دانسته ‏اند، درحالى‏كه قرآن از آنها دورى جسته و باز هم حال، در اوج فصاحت است.

2- مراعات صدق و راستى‏

قرآن راه صدق و راستى را برگزيده و از هرگونه افتراء و دروغ پردازى به دور بوده است،
__________________________________________________
(1)- التفسير الكبير، فخر رازى، ج 2، ص 115.
------------------------------------------------------------------------------

درحالى ‏كه هر شاعر يا سخنور عربى كه بخواهد از دروغ‏ پردازى دورى گزيند و يا از مبالغه و گزاف‏گويى‏ ها بهره نبرد، كلام او از نظر آنها ارزش فصاحتش را از دست خواهد داد و لذا شعرهاى ليبد و حسان بن ثابت پس از اسلام آوردن و قبل از اسلام آنها متفاوت است، تا آنجا كه در مورد شعر گفته شده، «احسنها اكذبها» يعنى زيباترين شعر ساختگى‏ ترين و تخيلى ‏ترين آن است.

----------------------------------------------------------------------

اعجاز قرآن در نظر اهل بيت عصمت ع و بيست نفر از علماى بزرگ اسلام، ص: 108