اَنَا خاتِمُ الأوصیاءِ وَ بی یدفَعُ اللهُ البَلاءَ عَن اَهلی و شیعَتی.
من ختمکنندة راه اوصیا هستم و به وسیلة من خدا بلاها را از اهل بیت من و شیعیانم دفع مینماید. (غیبت شیخ طوسی، ص ٢٤٦)
مبحث دوم: ديدگاه علما و دانشمندان شيعه در حديث سبعة احرف .
علماى شيعه از گذشته تاكنون، در موضوع نزول قرآن بر هفت حرف، اعتقادى روشن و بدون هيچگونه ابهامى دارند؛ اعتقادى كه مستند به روايت صحيحه امام صادق عليه السّلام و شواهد تاريخى قابل قبول عقلا مىباشد.
بر خلاف ديدگاه علماى اهل سنت، كه قابل تأييد نقلى و عقلى نبود و زمينۀ شبهات مستشرقان را نيز فراهم آورده بود. در ميان علماى شيعه، برخى، اساسا ديدگاه اهل سنت و حديث نزول قرآن بر هفت حرف را متعرض نشدهاند، بلكه به بيان ديدگاه شيعه، و ذكر روايت امام صادق عليه السّلام مبنى بر نزول قرآن بر حرف واحد، اكتفا نمودهاند؛ مانند شيخ صدوق در كتاب الاعتقادات.
برخى نيز نخست متعرض حديث سبعة احرف و ديدگاه اهل سنت شده آن را نقد كردهاند. و در نهايت نيز ديدگاه خويش را بيان داشتهاند كه به اختصار به كلام جمعى از ايشان اشاره مىشود:
ثقة الاسلام كلينى:
محمد بن يعقوب كلينى از محدثان عالي مقام شيعه، (م 329 ه. ق) معتقد به نزول قرآن بر حرف واحد است و در كتاب فضل القرآن، دو روايت صحيح از امام باقر عليه السّلام و امام صادق عليه السّلام را مبنى بر نزول قرآن بر حرف واحد مىآورد. در تمام كتاب كافى، اثرى از روايت سبعة احرف نيست.
شيخ صدوق :
محمد بن علىّ بن الحسين بن بابويه قمى، شيخ صدوق، از علماى جليل القدر شيعه، معتقد به نزول قرآن بر حرف واحد است.
وى در باب «اعتقاد در مورد جايگاه قرآن» روايت صحيحهاى را از امام باقر عليه السّلام ذكر مىكند و مىگويد:
اعتقاد ما آن است كه قرآنى كه بر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله نازل شد، همان ما بين الدفتين است... و امام باقر عليه السّلام فرمود:
«قرآن واحد و از نزد واحد است.»
شيخ صدوق گرچه در خصال، روايت سبعة احرف را آورده است، اما هدف او، درج تمامى رواياتى بود كه در آنها واژۀ سبعة آمده است؛ هر چند به نظر او صحيح نباشد.
----------------------------------------------------------------
کتاب نزول قرآن بر حرف . سید رضا مودب . ص 253