جستاری در بررسی اعتبار روایات حرمت تفسیر به رأی
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
صمد عبداللهی عابد 1 محمدحسین نقی زاده 2
1 دانشیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران
2 دانشجوی کارشناسی‌ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران
10.22052/HADITH.2021.111468
چکیده
منابع روایی فریقین مملو از روایاتی است که مسلمانان را از تفسیر به رأی، نهی کرده است. تعدادی از این روایات، با استناد به منابع روایی متقدم و متأخر معتبر فریقین ذکر شده است. برخی این‌گونه روایات در کتب روایی شیعه را منتقل از عامه دانسته‌اند که به‌سبب دارا بودن سند مستقل شیعی و نقل آن‌ها در کتب معتبر شیعه، این ادعا چندان قوّتی ندارد. در این پژوهش، پس از بررسی احادیث ذکرشده از جهت وثوق سندی، وثوق صدوری و میزان مطابقت با مضامین قرآن، برمی‌آید که سند برخی از این احادیث، صحیح، برخی موثق و برخی ضعیف است؛ اما از جهت توثیق صدوری، دو مورد از روایات به‌واسطۀ قراین تواتر، علو مضمون، شهرت روایی و عمل اصحاب و...، تقویت شده و معتبر به حساب می‌آیند. علاوه بر اینکه مضمونشان با آیات قرآن همخوانی دارد. بر این اساس، وقتی در یک مضمون، صدها روایت در کتب روایی فریقین آمده و دست‌کم سه مورد از آن‌ها صحیح و معتبر است و مضمون آن روایات با مضامین قرآن همخوانی دارد، سزاوار است که به مضمون آن روایات عمل شود؛ هرچند طبق گفتۀ برخی، این روایات بیشتر مرتبط با احکام عملی باشد.
مجله حدیث پژوهی . دانشگاه کاشان : دوره و شماره: دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 26، مهر 1400، صفحه 7-390 (26)
