چکیده :
آیه 58 سوره مبارکه انفال یکی از مصادیق تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی و بیانگر چگونگی تعامل پیامبر با پیمان شکنان یهود است. برخی با استناد به آیه یاد شده و گزارش های تاریخی به طرح شبهه قرآنی «جواز نقض معاهده در صورت ترس از خیانت کفار» پرداخته اند. در مقاله حاضر تلاش شده با بررسی توصیفی و تحلیلی مستندات شبهه یاد شده، به آن پاسخ داده شود.
حاصل پژوهش، نشان می دهد که شبهه یاد شده مخالف متن قرآن، روایات و تاریخ است و آیه 58 سوره انفال دلالتی بر نقض معاهده بر اساس ترس و ظن ندارد و معیار نقض معاهده در آن، «نقض پیش دستانه» بر اساس علم به توطئه کافران یهود بوده است. هدف از نقض پیش دستانه در آیه 58 سوره انفال به قرینه سیاق، جلوگیری از تسلط کفار بر حکومت اسلامی است؛ از این رو، در مواردی که ملاک یاد شده وجود ندارد، معیار نقض معاهده در قرآن، «نقض پیشین» است.
کلید واژه ها :
فرهنگ نقض معاهده -نقض پیش دستانه -شبهات قرآنی و تاریخی بنی قینقاع
نویسندگان: سید رضا مؤدب محمدرضا عزتی فردویی
منبع: تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی سال دهم بهار 1398 شماره 34
