تحلیل روایت تفسیری منتقله ابن فحام درخصوص کاستی از آیۀ 33 آل عمران در امالی شیخ طوسی
سید رضا مؤدب* . کاظم زمانی پهمدانی**
چکیده:
شیخ طوسی در کتاب امالی، روایتی را از ابن فحام ( شیخ عامی خود ) نقل می کند مبنی بر اینکه امام صادق (ع) آیۀ 33 سورۀ آل عمران را با عبارت « وآل محمد » قرائت می فرمود و تصریح می کرد که این عبارت در متن آیه نازل شده است. روایت یادشده گویای نوعی تحریف به کاسیتی در آیۀ شریفه است؛ درحالی ک اعتقاد مشهور و اجماع علمای شیعه ، عدم تحریف قرآن کریم است، چه به زیاده چه به کاستی. ابن فحام از اساتید و مشایخ شیخ طوسی است که برخی از علمای رجال شیعی و سنی او را عامی شمرده اند. در سند روایت نیز افرادی عامی، ضعیف و مجهول وجود دارند. روایت ابن فحام در هیچ یک از منابع شیعی پیش از شیخ طوسی نیامده است. علاوه بر این ها در روایت یادشده، شواهدی وجود دارد ک دالّ بر منتقله بودن آن است. در این مقاله ، هم شواهد درون متنی وهم شواهد برون متنی آن بررسی شده که همگی بیانگر انتقال روایت ابن فحام از مدرسۀ خلفا به مدرسۀ اهل بیت است .
کلیدواژه ها: روایات منتقله ، ابن فحام، آل محمد. تحریف به کاستی .
moadab_r113@yahoo.com / * استاد تمام گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات دانشگاه قم
** دانشجوی دکترای تخصصی رشته تفسیر تطبیقی گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات دانشگاه قم
zamani.k@chmail.ir
دوفصلنامه علمی پژوهشی حدیث پژوهی
سال نهم، شمارۀ هفدهم، بهار و تابستان 139۶
.jpg)
