يادداشت

3- تفسير مفردات الفاظ قرآن‏
تأليف ابو القاسم حسين بن محمد بن مفضل، معروف به راغب اصفهانى (م 503 ق) و به زبان عربى است. او با همّت فراوان معانى لغوى آيات قرآن را بيان مى‏كند. راغب از عالمان اهل سنت در قرن پنجم است كه كتابش تاكنون مورد استناد بوده است. شيوه راغب در كتاب مفردات نخست به بيان ماده لغت، به همراه معناى حقيقى و سپس ذكر مشتقات و معانى مجازى است و در نهايت، ميزان ارتباط معانى مجازى با معانى حقيقى را با ذكر شواهدى از آيات، احاديث، اشعار و گفتار عرب‏
__________________________________________________
(1). خرمشاهى، همان، ص 2100؛ معرفت، همان، ج 2، ص 503.
(2). خرمشاهى، همان، ص 720.

: ديدگاه‏هاى مستشرقان و نقد آن‏
برخى از مستشرقانى «1» كه درباره علوم قرآن اظهار نظر نموده‏اند، حديث سبعة احرف را نيز مورد مداقّه قرار داده‏اند. اين گروه براساس روايات اهل سنت و برداشت آنان از سبعة احرف، سخنانى گفته‏اند. گر چه برخى مانند گلدزيهر، حديث سبعة احرف را حديثى شاذ و غير مستند دانسته‏اند، «2» كسانى هم بر اساس روايت سبعة احرف، در مورد قرآن، ديدگاه‏هايى ارائه نموده‏اند كه قابل ملاحظه است. برخى از آنها، به اختصار نقل و نقد مى‏شود:
گلدزيهر
«3» گلدزيهر، از جمله مستشرقانى است كه در مورد مذاهب تفسيرى مسلمانان،
__________________________________________________

«حضرت زهراء عليها السّلام»
بانوى بزرگوار اسلام، حضرت فاطمه زهراء عليها السّلام دخت گرامى اسلام، مفسر قرآن، در مورد كتاب قرآن در خطبه معروف خود كه ابن ابى الحديد در شرح نهج البلاغه «1» و سيد مرتضى در كتاب شافى «2» و شيخ صدوق در علل الشرائع «3» و ...
ذكر كرده‏اند، در يك بيان حماسه‏اى، با اظهار شكايت از اوضاع زمان پس از ارتحال پيامبر اسلام، در توصيف قرآن و برجستگيها و عظمت آن مى‏فرمايند.

گفتگو با حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید رضا مودب
علامه طباطبایی به تفسیر قرآن به قرآن معنای تازه بخشید

علامه در فهم آیات معتقد بودند که شناخت لغاتی که در قرآن به کار رفته، دریافت معانی اصلی آن ها و سپس دریافت استعمالات آن ها تا زمان نزول قرآن یک امر ضروری برای فهم دقیق تر قرآن است.

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا کنفرانس بین المللی تفسیر و هرمنوتیک متون مقدس (scriptural Hermeneutics and Exegesis)، با حضور قرآن‌پژوهان ایرانی و آلمانی در دانشگاه پادربورن آلمان برگزار شد.

محمدکاظم شاکر، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی از سخنرانان این کنفرانس در گفت‌وگو با تسنیم، اهمیت این نشست را در گفتگومحور بودن آن توصیف کرد و افزود: مقدمات این کنفرانس از یک سال قبل و با مدیریت علمی پروفسور "فون‌اشتوش" استاد الهیات تطبیقی دانشگاه پادربورن و دکتر محمدحسن احمدی عضو هیئت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران آغاز شده بود.

کنفرانس مشترک «تفسیر و هرمنوتیک متون مقدس» در آلمان برگزار شد
گروه اندیشه ــ کنفرانس مشترک تفسیر و هرمنوتیک متون مقدس با حضور جمعی از اساتید داخلی و خارجی طی دو روز در دانشگاه پادربورن آلمان برگزار شد.

به گزارش ایکنا؛ کنفرانس مشترک تفسیر و هرمنوتیک متون مقدس (scriptural Hermeneutics and Exegesis)، در روزهای ۲۵ و ۲۶ آبان به میزبانی دانشگاه پادربورن آلمان برگزار شد.

لیلة المبیت شبی است که سران قریش تصمیم گرفتند در آن شب محمد بن عبدالله را به قتل برسانند، ولی علی بن ابی طالب به جای حضرت محمد در بستر وی خوابید و نقشه قریش به سرانجام نرسید و هجرت پیامبر اغاز شد .
وقتی قریش بر آزار و تحت فشار قرار دادن مسلمانان و مجبور ساختن آنان بر دست برداشتن از آیین اسلام و دلسرد کردن آن‌ها از یاری محمد پرداخت، محمد به یاران خود فرمان هجرت به مدینه را داد، یاران وی نیز در چند مرحله به صورت دسته‌های کوچک و پنهانی و دور از چشم قریش رهسپار مدینه شدند.

امروز به عشاق حسین، زهرا دهد مزد عزا

یک عده را درمان دهد، یک عده بخشش در جزا

یک عده را مشهد برد، یک عده را دیدار حج

باشد که مزد ما شود، تعجیل در امر فرج

حلول ماه ربیع الاول مبارک

*****

فرارسیدن ماه ربیع الاول بر تمامی مسلمانان جهان مبارک باد.

حلول ماه ربیع الاول تهنیت باد.

إِنَّ قارُونَ كانَ مِنْ قَوْمِ مُوسى‏ فَبَغى‏ عَلَيْهِمْ وَ آتَيْناهُ مِنَ الْكُنُوزِ ما إِنَّ مَفاتِحَهُ لَتَنُوأُ بِالْعُصْبَةِ أُولِي الْقُوَّةِ إِذْ قالَ لَهُ قَوْمُهُ لا تَفْرَحْ إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْفَرِحينَ (76)
قارون از قوم موسى بود، اما بر آنان ستم كرد ما آن قدر از گنجها به او داده بوديم كه حمل كليدهاى آن براى يك گروه زورمند مشكل بود! (به خاطر آوريد) هنگامى را كه قومش به او گفتند: «اين همه شادى مغرورانه مكن، كه خداوند شادى‏كنندگان مغرور را دوست نمى‏دارد! (76)

اعجاز قرآن از نظر پيامبر گرامى اسلام « صلّى اللّه عليه و اله و سلم»
حضرت رسول اكرم صلّى اللّه عليه و اله و سلم، مهبط وحى الهى بوده و تمامى آيات قرآن بر قلب مبارك ايشان نازل شده است. قرآن از نزول نخستين آياتش در غار حراء، تا آخرين آنها در حادثه غدير خم، همواره، براى پيامبر صلّى اللّه عليه و اله و سلم كتابى شگفت و معجزه بوده است. ايشان در توصيف اعجاز و عجائب قرآن مى‏فرمايد:
الف: عليكم بالقرآن فانه الشفاء النافع و الدواء المبارك و عصمة لمن تمسك به و نجاة لمن تبعه لا يعوّج فيقوّم و لا يزيغ فيستعتب لا ينقضى عجائبه و لا يخلق على كثرة الرد ... بحار الانوار 89/ 182.