يادداشت

[متن وصيتنامه‏]
بسم اللَّه الرحمن الرحيم اهميت انقلاب شكوهمند اسلامى كه دستاورد ميليونها انسان ارزشمند و هزاران شهيد جاويد آن و آسيب ديدگان عزيز، اين شهيدان زنده است و مورد اميد ميليونها مسلمانان و مستضعفان جهان است، به قدرى است كه ارزيابى آن از عهده قلم و بيان والاتر و برتر است.

5- تفسير الوجوه و النظائر فى القرآن‏
تأليف ابو عبد اللّه حسين بن محمد دامغانى در قرن هشتم است. دامغانى كلمات و لغات دور از فهم را، به ترتيب معجم شرح كرده و وجوه و معانى آنها را بيان داشته است. او سعى كرده كه لغاتى را كه مقاتل بن سليمان از آنها غفلت داشته، بيان كند. «2»
6- تفسير مبهمات القرآن‏

«حضرت على عليه السّلام»
امام على عليه السّلام بزرگترين مفسّر قرآن و وصىّ پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و اله و سلم، او كه در خطبه‏ها و سخنرانى‏هاى خود عظمت قرآن را ترسيم نموده است، در مورد قرآن و اعجاز آن گفتارهائى مفصل و شيوا دارد كه گذرا به برخى از آنها اشاره مى‏شود:
1- فيه تبيان كلّ شئ ... و أنّه لا اختلاف فيه فقال سبحانه: «و لو كان من عند غير اللّه لوجدوا فيه اختلافا كثيرا» و انّ القرآن ظاهره أنيق و باطنه عميق، لا تنقضى عجائبه و لا تنقضى غرائبه و لا تكشف الظلمات إلّا به «1».
__________________________________________________
(1)- نهج البلاغه، صبحى صالح، خ 18.

رژى بلاشر
«2» در ميان دانشمندان غربى، رژى بلاشر، مستشرق فرانسوى، جايگاه ويژه‏اى دارد. از مهم‏ترين اقدامات او، ترجمه خوبى است كه از قرآن ارائه نمود. كتابى نيز تحت عنوان در آستانه قرآن، ترجمه دكتر محمود راميار، از او باقى مانده كه به برخى از مباحث قرآنى پرداخته است. بلاشر نيز، مانند گلدزيهر، قرآن را داراى نص ثابتى نمى‏داند.
او مى‏گويد:
در مدت سى سال، يعنى در طول دوره‏اى كه از خلافت على عليه السّلام (35 ه. ق.)

حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدرضا مؤدب، عضو هیئت علمی دانشگاه قم، در گفت‌وگو با ایکنا؛ در ارزیابی خود از وضعیت پژوهش‌های قرآنی در حوزه و دانشگاه گفت: پژوهش‌های قرآنی در چند سال اخیر رو به افول رفته است و این افول در کتب، مقالات، پایان‌نامه‌ها و حتی در طرح‌های ملی مشهود و محسوس است؛ البته ممکن است علت افول در طرح‌های ملی ناشی از کمبود مالی باشد.

مؤدب ادامه داد: خروجی کتب، مقالات و پایان‌نامه‌ها نشان می‌دهد که در این زمینه نیازمند حرکت جدی هستیم، زیرا بسیاری از پژوهش‌های قرآنی و حدیثی در فضای درآمدزایی و کاربردی نیست.

پژوهش‌ها درآمدزا شوند

به گزارش ایکنا از قم، با توجه به فرارسیدن هفته قرآن دفتر قرآن و عترت دانشگاه قم اقدام به برگزاری برنامه‌های متنوع فرهنگی و قرآنی کرده است.

در همین راستا محفل بزرگ قرآنی ساعتی با کلام ربانی سه‌شنبه هفته جاری در این دانشگاه برگزار می‌شود که با تلاوت قاری بین‌المللی قرآن کریم، حاج حمید شاکرنژاد نیز همراه خواهد بود.
همچنین در این مراسم برنامه سخنرانی قرآنی نیز برگزار می‌شود که سخنران این برنامه حجت‌الاسلام والمسلمین مودب از اساتید قرآن و حدیث این دانشگاه است.

اجرای گروه تئاتر، اهدای جوایز و قرعه کشی مشهد مقدس و... از جمله برنامه هایی است که در این مراسم اجرا خواهد شد.

3- تفسير مفردات الفاظ قرآن‏
تأليف ابو القاسم حسين بن محمد بن مفضل، معروف به راغب اصفهانى (م 503 ق) و به زبان عربى است. او با همّت فراوان معانى لغوى آيات قرآن را بيان مى‏كند. راغب از عالمان اهل سنت در قرن پنجم است كه كتابش تاكنون مورد استناد بوده است. شيوه راغب در كتاب مفردات نخست به بيان ماده لغت، به همراه معناى حقيقى و سپس ذكر مشتقات و معانى مجازى است و در نهايت، ميزان ارتباط معانى مجازى با معانى حقيقى را با ذكر شواهدى از آيات، احاديث، اشعار و گفتار عرب‏
__________________________________________________
(1). خرمشاهى، همان، ص 2100؛ معرفت، همان، ج 2، ص 503.
(2). خرمشاهى، همان، ص 720.

: ديدگاه‏هاى مستشرقان و نقد آن‏
برخى از مستشرقانى «1» كه درباره علوم قرآن اظهار نظر نموده‏اند، حديث سبعة احرف را نيز مورد مداقّه قرار داده‏اند. اين گروه براساس روايات اهل سنت و برداشت آنان از سبعة احرف، سخنانى گفته‏اند. گر چه برخى مانند گلدزيهر، حديث سبعة احرف را حديثى شاذ و غير مستند دانسته‏اند، «2» كسانى هم بر اساس روايت سبعة احرف، در مورد قرآن، ديدگاه‏هايى ارائه نموده‏اند كه قابل ملاحظه است. برخى از آنها، به اختصار نقل و نقد مى‏شود:
گلدزيهر
«3» گلدزيهر، از جمله مستشرقانى است كه در مورد مذاهب تفسيرى مسلمانان،
__________________________________________________

«حضرت زهراء عليها السّلام»
بانوى بزرگوار اسلام، حضرت فاطمه زهراء عليها السّلام دخت گرامى اسلام، مفسر قرآن، در مورد كتاب قرآن در خطبه معروف خود كه ابن ابى الحديد در شرح نهج البلاغه «1» و سيد مرتضى در كتاب شافى «2» و شيخ صدوق در علل الشرائع «3» و ...
ذكر كرده‏اند، در يك بيان حماسه‏اى، با اظهار شكايت از اوضاع زمان پس از ارتحال پيامبر اسلام، در توصيف قرآن و برجستگيها و عظمت آن مى‏فرمايند.

گفتگو با حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید رضا مودب
علامه طباطبایی به تفسیر قرآن به قرآن معنای تازه بخشید

علامه در فهم آیات معتقد بودند که شناخت لغاتی که در قرآن به کار رفته، دریافت معانی اصلی آن ها و سپس دریافت استعمالات آن ها تا زمان نزول قرآن یک امر ضروری برای فهم دقیق تر قرآن است.