يادداشت

2- تفسير المراغى‏

تأليف شيخ احمد بن مصطفى مراغى (م 1371 ق)، به زبان عربى و شامل تمامى آيات قرآن است. او شافعى‏مذهب و اشعرى‏مرام بوده و از فقيهان و مفسران معاصر
__________________________________________________
(1). ايازى، همان، ص 664.
روشهاى تفسير قرآن، ص: 273
--------------------------------------------------------------------------------

اهل سنت است. سبك و شيوه او پرداختن به مباحث تربيتى و هدايتى است. مراغى به شرح لغات مشكل و نقل روايات نبوى با پرهيز از اسرائيليات و اشعار عرب پرداخته و از اصطلاحات فنى و پيچيده دورى گزيده است.

نقش پيامبر صلّى اللّه عليه و آله در تصحيح قراآت و بيان قرائت واقعى‏

نزول قرآن بر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله واحد و داراى نص واحد بوده است و پيامبر صلّى اللّه عليه و آله، آيات وحى شده را بر مسلمانان مى‏خواندند تا آنها قرائت آيات را فرا گيرند، و اين كار را تكرار مى‏نمودند تا مبادا قرائت واقعى و نص آن، متفاوت گردد. در واقع يكى از رسالت‏هاى پيامبر صلّى اللّه عليه و آله، رساندن كتاب آسمانى به دست مردم به شكل صحيح آن بود.

«اعجاز قرآن از نظر بلاغت»

به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، متن پیام حضرت آیت الله علوی گرگانی به والدین، جوانان و بانوان در مورد سبک زندگی و ازدواج در سالروز ازدواج امام علی و حضرت زهرا (سلام الله علیهما)به این شرح است:

قال علی علیه السلام« مَنِ اتَّخَذَ قَوْلَ اللَّهِ دَلِيلًا هُدِيَ إِلَى الَّتِي هِيَ أَقْوَمُ »

با تبریک و تهنیت سالروز ازدواج امیر المؤمنین علی علیه السلام و حضرت زهرا سلام الله علیها لازم میدانم نکاتی را خدمت جوانان، بانوان و ملت شریف ایران عرض کنم.

. الهى بودن قرآن:

قرآن وحى الهى است كه براى بشر فرستاده شده و الفاظ و عبارات آن از سوى خداوند متعال، نازل شده است. پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و اله و سلم در اين خصوص معتقدند كه برترى آن بر ديگر كلام‌ها، همچون برترى خدا بر مخلوقاتش است و مى‌فرمايد:

«فضل القرآن على سائر الكلام، كفضل اللّه على خلقه». (1)

در عبارات ديگر معصومان عليهم السّلام نيز بر برترى آن تأكيد شده آن‌چنان‌كه امام سجاد عليه السّلام قرآن را كتاب نور الهى مى‌داند كه بر هر كتاب ديگر هيمنه و بر هر سخن ديگر فضيلت دارد و مى‌فرمايد: «أنزلته نورا و جعلته مهيمنا على كل كتاب أنزلته و فضلّته على كلّ حديث». (2)

یوم الفصل :

از دیگر توصیف های خاص در مورد جهان آخرت، «يَوْمُ الْفَصْلِ» هست؛ روز جدایی. این نام که در تعدادی از آیات قرآن آمده است، به این معناست که یکی از ویژگی های قیامت آن است که گرچه انسانها در ابتدا کنار هم جمع می شوند، ولی در قیامت گروه هایی از انسان ها از یکدیگر جدا می شوند؛ مانند جدایی حق از باطل است. جدایی صفوف مومنان و صالحان از کافران است و جدایی برادر از برادر و جدایی پدر و مادر از فرزند است. در واقع سرنوشت خوبان از بدان جدا خواهد شد . (1)

-----------------------------------------------------------------------
1- الميزان في تفسير القرآن، ج‏17، ص: 13

تفسير تربيتى‏

از جمله گرايش‏هاى تفسيرى اجتهادى، تفسير تربيتى است كه در آنها مفسران به جنبه‏هاى اخلاقى و هدايتى قرآن مى‏پردازند. از نگاه آنان، مهم‏ترين نكته‏هاى تفسيرى، مطالب اخلاقى و هدايتى است كه در يافتن نكته‏هاى هدايتى و اخلاقى، از روايات و تطبيق آيات استفاده مى‏كنند، ولى گرايش غالب آنها، پرداختن به روايات تفسيرى نيست.

آنها اجتهاد و تدبّر خود را نه به يافتن مسائل كلامى، فلسفى، عرفانى، فقهى و بلاغى بلكه به تبيين نكات تربيتى و هدايتى مبذول مى‏دارند.

سهم روات در اختلاف قراآت‏ :

گذشت كه به فرموده امام باقر عليه السّلام، اختلاف قراآت از جانب روات بوده است؛
لكنّ الاختلاف يجي‏ء من قبل الرواة (1).

بر اين اساس، هنگام نزول در قراآت قرآن اختلاف نبوده و قرآن بر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله بر نزول واحد و قرائت واحد ارائه گرديده است. اما با گذشت زمان، قاريان و قرّاى قرآن، برخى از كلمات قرآن را، گر چه بسيار اندك، بر قرائتى غير از آن چه نازل شده بود، خوانده‏ اند.

«اعجاز قرآن از نظر اخبار غيبى»

مرحوم علامه طباطبائى، از ديگر وجوه اعجاز قرآن را، اخبار غيبى آن كتاب‏ مى‏ داند و بيان مى‏ نمايد در آيات بسيارى، خداوند به خبرهاى غيبى خود، تحدى نموده است و به بشر اعلام كرده است كه اگر در آسمانى بودن اين كتاب ترديد داريد، كتابى نظير آن، مشتمل بر اخبار غيبى بياوريد،

قدسى بودن قرآن

نخستين مبانى مفسران، منزلت آسمانى قرآن و قدسى بودن آن است؛ زيرا الفاظ و محتواى آن از طرف خداوند بر پيامبر صلّى اللّه عليه و اله و سلم نازل شده و جبرئيل واسطه نزول وحى آن بوده است.

مفسران بر اساس دلايل عقلى و سپس بر اساس برخى از آيات، معتقدند كه قرآن وحى آسمانى است؛ زيرا خداوند در قرآن مى‌فرمايد: نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ، عَلىٰ قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنْذِرِينَ.