يادداشت

. الهى بودن قرآن:

قرآن وحى الهى است كه براى بشر فرستاده شده و الفاظ و عبارات آن از سوى خداوند متعال، نازل شده است. پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و اله و سلم در اين خصوص معتقدند كه برترى آن بر ديگر كلام‌ها، همچون برترى خدا بر مخلوقاتش است و مى‌فرمايد:

«فضل القرآن على سائر الكلام، كفضل اللّه على خلقه». (1)

در عبارات ديگر معصومان عليهم السّلام نيز بر برترى آن تأكيد شده آن‌چنان‌كه امام سجاد عليه السّلام قرآن را كتاب نور الهى مى‌داند كه بر هر كتاب ديگر هيمنه و بر هر سخن ديگر فضيلت دارد و مى‌فرمايد: «أنزلته نورا و جعلته مهيمنا على كل كتاب أنزلته و فضلّته على كلّ حديث». (2)

یوم الفصل :

از دیگر توصیف های خاص در مورد جهان آخرت، «يَوْمُ الْفَصْلِ» هست؛ روز جدایی. این نام که در تعدادی از آیات قرآن آمده است، به این معناست که یکی از ویژگی های قیامت آن است که گرچه انسانها در ابتدا کنار هم جمع می شوند، ولی در قیامت گروه هایی از انسان ها از یکدیگر جدا می شوند؛ مانند جدایی حق از باطل است. جدایی صفوف مومنان و صالحان از کافران است و جدایی برادر از برادر و جدایی پدر و مادر از فرزند است. در واقع سرنوشت خوبان از بدان جدا خواهد شد . (1)

-----------------------------------------------------------------------
1- الميزان في تفسير القرآن، ج‏17، ص: 13

تفسير تربيتى‏

از جمله گرايش‏هاى تفسيرى اجتهادى، تفسير تربيتى است كه در آنها مفسران به جنبه‏هاى اخلاقى و هدايتى قرآن مى‏پردازند. از نگاه آنان، مهم‏ترين نكته‏هاى تفسيرى، مطالب اخلاقى و هدايتى است كه در يافتن نكته‏هاى هدايتى و اخلاقى، از روايات و تطبيق آيات استفاده مى‏كنند، ولى گرايش غالب آنها، پرداختن به روايات تفسيرى نيست.

آنها اجتهاد و تدبّر خود را نه به يافتن مسائل كلامى، فلسفى، عرفانى، فقهى و بلاغى بلكه به تبيين نكات تربيتى و هدايتى مبذول مى‏دارند.

سهم روات در اختلاف قراآت‏ :

گذشت كه به فرموده امام باقر عليه السّلام، اختلاف قراآت از جانب روات بوده است؛
لكنّ الاختلاف يجي‏ء من قبل الرواة (1).

بر اين اساس، هنگام نزول در قراآت قرآن اختلاف نبوده و قرآن بر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله بر نزول واحد و قرائت واحد ارائه گرديده است. اما با گذشت زمان، قاريان و قرّاى قرآن، برخى از كلمات قرآن را، گر چه بسيار اندك، بر قرائتى غير از آن چه نازل شده بود، خوانده‏ اند.

«اعجاز قرآن از نظر اخبار غيبى»

مرحوم علامه طباطبائى، از ديگر وجوه اعجاز قرآن را، اخبار غيبى آن كتاب‏ مى‏ داند و بيان مى‏ نمايد در آيات بسيارى، خداوند به خبرهاى غيبى خود، تحدى نموده است و به بشر اعلام كرده است كه اگر در آسمانى بودن اين كتاب ترديد داريد، كتابى نظير آن، مشتمل بر اخبار غيبى بياوريد،

قدسى بودن قرآن

نخستين مبانى مفسران، منزلت آسمانى قرآن و قدسى بودن آن است؛ زيرا الفاظ و محتواى آن از طرف خداوند بر پيامبر صلّى اللّه عليه و اله و سلم نازل شده و جبرئيل واسطه نزول وحى آن بوده است.

مفسران بر اساس دلايل عقلى و سپس بر اساس برخى از آيات، معتقدند كه قرآن وحى آسمانى است؛ زيرا خداوند در قرآن مى‌فرمايد: نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ، عَلىٰ قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنْذِرِينَ.

یوم الجمع :

از دیگر توصیف های خاص در مورد جهان آخرت «يَوْمِ الْجَمْعِ» است. در سوره تغابن، خداوند می فرماید: «يَوْمَ يَجْمَعُكُمْ لِيَوْمِ الْجَمْعِ ذلِكَ يَوْمُ التَّغابُن»؛‏ اين در زمانى خواهد بود كه همه شما را در روز اجتماع [روز رستاخيز] گردآورى مى‏ كند آن روز روز تغابن است (روز احساس خسارت و پشيمانى) .

به خاطر بیاورید که همه شما را در روز اجتماع، جمع آوری می کنند، «يَوْمَ يَجْمَعُكُمْ لِيَوْمِ الْجَمْعِ»؛ روزی که روز اجتماع هست و همه فراخوانده می شوند و کنار هم قرار می گیرند و آن روز، روزی است که معلوم می شود چه کسانی مغبون گشته اند و ضرر دیده اند .

تضعیف نمادهای فرهنگی، زنگ خطر را برای نظام اسلامی به صدا درآورده است

سید رضا مودب
حوزه/ رئیس دانشکده الهیات دانشگاه قم با تأکید بر لزوم دغدغه مندی دولت و مجلس برای ساماندهی اوضاع آشفته فرهنگی جامعه تصریح کرد: امروزه تضعیف شاخصه ها و نمادهای فرهنگی، زنگ خطر جدی را برای نظام اسلامی به صدا درآورده است.

حجت‌الاسلام مؤدب بیان کرد؛

تأسیس فقه جعفری در معنای تبیین معارف است / معنای فرایند تکاملی مکتب

عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم با بیان اینکه فرایند تکاملی مکتب معنای دقیقی ندارد و ائمه(ع) تشریع جدیدی را نیاوردند، بلکه مبیّن بودند، اظهار کرد: امام صادق(ع) مبیّن مکتب تشیع بود و لقب رئیس مذهب شیعه از این حیث برای ایشان مطرح شده است؛ ایشان معارف شیعی را در دوران خود و در سایه تعالیمشان به بهترین شکل انتشار دادند.

حوزه/ عضو هیئت علمی دانشگاه قم گفت:

شان نزول پشتوانه مهمی برای تفاسیر هستند، در حالی که برای ترجمه‌ها شان نزول‌ها چنین کاربردی ندارند. ترجمه از این رو به مراتب دشوارتر از تفسیر است.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» ار بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی قرآن، سومین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی این نمایشگاه با عنوان «مرز میان تفسیر و ترجمه» با سخنرانی احد فرامرز قراملکی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، حجت الاسلام سیدرضا مودب عضو هیئت علمی دانشگاه قم و سید هدایت‌الله جلیلی عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی برگزار شد.